Μητροπολίτης Αθηναγόρας: «Γεννήθηκε Φλαμανδός, νιώθει Έλληνας»

Μαρία Ψαρά – ΕΘΝΟΣ

Ο μοναδικός μη Έλληνας Μητροπολίτης της Ελληνορθόδοξης εκκλησίας μας μιλά για τη ζωή του, τη σχέση του με τους Έλληνες πιστούς του Βελγίου, αλλά και για την προγραμματισμένη επίσκεψη του Οικουμενικού Πατριάρχη στη Benelux.

Είναι ο πρώτος μη Έλληνας Μητροπολίτης σε επαρχία του Οικουμενικού Πατριαρχείου στην Ευρώπη, ο πρώτος που, αν και χωρίς ελληνική καταγωγή, έγινε μέλος της Αγίας και Ιεράς Συνόδου του Οικουμενικού Πατριαρχείου.

Ο Μητροπολίτης Αθηναγόρας είναι ο επικεφαλής των 39 ορθόδοξων ενοριών που βρίσκονται στο Βέλγιο, το Λουξεμβούργο και την Ολλανδία (Benelux).

Και παρά το ξεκάθαρα φλαμανδικό παρουσιαστικό του, ο ίδιος μιλάει άψογα ελληνικά και υπηρετεί με τον καλύτερο τρόπο τις επιταγές της ελληνορθόδοξης Εκκλησίας ως επικεφαλής και μόνιμος αντιπρόσωπος όλων των Ορθοδόξων έναντι του βελγικού και του ολλανδικού κράτους, καθώς και του Δουκάτου του Λουξεμβούργου.

«Εγώ νιώθω Έλληνας», δηλώνει αφοπλιστικά ο Μητροπολίτης Αθηναγόρας. «Μιλάω περισσότερο ελληνικά απ’ ό,τι τη μητρική μου γλώσσα, τα φλαμανδικά! Ακόμη και στη μητέρα μου, προτιμώ να μιλάω γαλλικά, αφού στις Βρυξέλλες όπου είναι η έδρα της Μητρόπολης, οι περισσότεροι μιλούν τη γαλλική γλώσσα», μας λέει.

Μιλήσαμε με τον Σεβασμιότατο για τη ζωή του, τη σχέση του με τους Έλληνες πιστούς του Βελγίου, αλλά και για την προγραμματισμένη επίσκεψη του Οικουμενικού Πατριάρχη Βαρθολομαίου το Νοέμβριο στη Benelux.

Ο Ιβ από τη Γάνδη

Γεννήθηκε στη Γάνδη του Βελγίου από γονείς Φλαμανδούς. Το κατά κόσμον όνομά του είναι Ιβ Πεκσταντ (Yves Peckstadt) και «κληρονόμησε» την αγάπη του για την Ορθοδοξία από τον πατέρα του, ο οποίος αν και διακεκριμένος νομικός αγαπούσε πολύ την ορθόδοξη παράδοση.

«Όταν ήταν 14 ετών, μαθητής σε ένα κολέγιο των Ιησουιτών στη Γάνδη, ένας ιερέας δάσκαλος στο σχολείο του μιλούσε με πάθος για το Βυζάντιο και την Ορθοδοξία. Ήταν δεκαετία του ’40 και όλα ήταν δύσκολα, όπως και η πρόσβαση σε βιβλιογραφία, αλλά ο πατέρας μου δεν το άφησε. Τελικά, παρακολούθησε την πρώτη ορθόδοξη λειτουργία στο Παρίσι το 1950 και αργότερα έκανε αρκετά ταξίδια στην πιο κοντινή χώρα με ορθόδοξες εκκλησίες: τη Γιουγκοσλαβία», διηγείται ο Μητροπολίτης Αθηναγόρας.

Αρχές δεκαετίας του ’60, τελικά, ο πατέρας του ασπάστηκε την Ορθοδοξία. «Όλη μου η οικογένεια μεγάλωσε μέσα σε έντονο κλίμα Ορθοδοξίας. Ο πατέρας μου αν και ήταν δικηγόρος, καλός και γνωστός επί 48 χρόνια, χειροτονήθηκε αργότερα ιερέας. Η πρώτη του ιδιότητα θα έπαιζε σημαντικό ρόλο στην αναγνώριση της Ορθόδοξης Εκκλησίας από το Βελγικό Κράτος. Καθόλου τυχαίο δεν είναι που και ο αδερφός μου είναι ιερέας στην Μπριζ, ενώ η αδερφή μου είναι πρεσβυτέρα (σ.σ. σύζυγος κληρικού)» εξηγεί.

Η γνωριμία του με τον Πατριάρχη

Από τις πρώτες μνήμες που έχει ο Σεβασμιότατος ήταν τα μεγάλα ταξίδια που η οικογένεια έκανε κάθε Αύγουστο προς τις ορθόδοξες χώρες. Στα πέντε του χρόνια, ήρθε πρώτη φορά στην Ελλάδα. Δυο χρόνια μετά, το 1969, η οικογένεια θέλησε να επισκεφθεί το Οικουμενικό Πατριαρχείο.

«Πήγαμε Δεκαπενταύγουστο στο Φανάρι, αλλά ο Πατριάρχης Αθηναγόρας έλειπε. Ένας αρχιερέας μας είπε, μην στενοχωριέστε, θα πάτε αύριο να τον βρείτε στη Χάλκη. Μας είπε να ανεβούμε το λόφο και να βρούμε το Μοναστήρι, όπου θα ήταν ο Πατριάρχης. Πράγματι, φτάσαμε εν ώρα λειτουργίας. Είδαμε μόνο έναν ιερέα και έναν διάκονο, ο Πατριάρχης ήταν στο ιερό. Ο διάκονος λεγόταν Βαρθολομαίος. Ο σημερινός Πατριάρχης!», διηγείται.

Από τότε ξεκινάει η μακρά σχέση του με τον Οικουμενικό Πατριάρχη, ένας δεσμός ζωής που κρατάει μέχρι σήμερα.

Το ατύχημα

Στα 18 του, αποφάσισε να σπουδάσει στη διάσημη Νομική Σχολή της Γάνδης. Για τρία χρόνια, ο Ιβ θα απολάμβανε τα φοιτητικά του χρόνια. Μόνο που στα 21 του, ένα σοβαρό τροχαίο ατύχημα του άλλαξε τη ζωή. Έμεινε κλινήρης για έξι μήνες και εκτός νομικής για δύο χρόνια. Όταν έγινε καλά, επισκέφθηκε ξανά το Πατριαρχείο.

«Μού είχε γεννηθεί η επιθυμία να υπηρετήσω το Θεό που με έσωσε, δεν ήθελα να ξαναγυρίσω στη Νομική. Στις συζητήσεις μου με τον Πατριάρχη Βαρθολομαίο, του είπα ότι θέλω να πάω στα Χανιά για να μάθω ελληνικά. Και εκείνος μου είπε, αν θες να γίνεις όντως ιερέας, είναι καλύτερο να φοιτήσεις στην Θεολογική. Και έτσι βρέθηκα στη Θεσσαλονίκη με υποτροφία», μας λέει.

Έμεινε συνολικά έξι χρόνια στη Θεσσαλονίκη, στο μεταξύ, χειροτονήθηκε και διάκονος. «Τότε, ο Βαρθολομαίος μου είχε πει ότι όταν θα γίνω ιερέας θα με χειροτονούσε αυτός. Έτσι κι έγινε. Το Νοέμβριο του 1989, έμαθα και το όνομα που θα λάμβανα: Αθηναγόρας. Θυμόταν την πρώτη συνάντησή μας στη Χάλκη», διηγείται.

Θυμάται ακόμη τα λόγια που του είχε πει ο μέντοράς του: «Είσαι Δυτικός, αλλά γνωρίζεις πολλά για τον δυτικό Χριστιανισμό και την Ορθοδοξία. Στα ίχνη του Πατριάρχη Αθηναγόρα, θα γίνεις η γέφυρα μεταξύ των δύο κόσμων, το άνοιγμα της Ορθοδοξίας προς το Δυτικό Χριστιανικό κόσμο».

Βελγικό ποίμνιο

Υπήρξε για επτά χρόνια διάκονος και αρχιδιάκονος, επτά χρόνια πρεσβύτερος, δέκα χρόνια βοηθός επίσκοπος. «Σαν πρεσβύτερος, χρημάτισα Αρχιερατικός Επίτροπος για τις φλαμανδόφωνες και γαλλόφωνες ενορίες του Βελγίου, ενώ με τη βοήθεια του Θεού και τις ευχές της Εκκλησίας δημιούργησα την ενορία της Μπριζ, της Οστάνδης, και αργότερα την ενορία του Χάσελτ.

Για 10 χρόνια ήμουν βοηθός επισκόπου του Μητροπολίτου Παντελεήμονος και υπήρξαν για εμένα τα καλύτερα χρόνια της διακονίας μου. Δέκα πολύ ωραία χρόνια, χρόνια κοντά σε έναν σεβαστό ιεράρχη, έμπειρο και εργατικό, ο οποίος προσέφερε πολλά στην τοπική Εκκλησία, στην γραμμή της μητέρας Εκκλησίας. Έμαθα πολλά και αποκόμισα εμπειρίες μοναδικές για την σημερινή μου αποστολή», εξηγεί.

Χειροτονήθηκε Μητροπολίτης το 2013, όταν ο προκάτοχος του θρόνου παραιτήθηκε για λόγους υγείας.

«Έχω καλές σχέσεις με όλους τους Έλληνες. Στη Μητρόπολή μας, το μεγαλύτερο κομμάτι του ποιμνίου μας είναι Έλληνες και για τον λόγο αυτό το μεγαλύτερο ενδιαφέρον μας στρέφεται γύρω από τον Ελληνισμό. Οι Ελληνόφωνες ενορίες αποτελούν το 70% και οι Έλληνες ιερείς μας είναι αντίστοιχα οι περισσότεροι. Από τους 55 κληρικούς –συμπεριλαμβανομένων και των συνταξιούχων- οι 35 είναι Έλληνες», εξηγεί.

Την ίδια στιγμή, το 65% των γάμων που τελούνται στο Βέλγιο είναι μικτοί.

Ο Μητροπολίτης Αθηναγόρας πιστεύει ότι οι ιερείς πρέπει να γνωρίζουν την γλώσσα των ντόπιων, όπως και ότι κάποιες από τις ενορίες θα πρέπει να λειτουργούν σε φλαμανδικά- ολλανδικά ή γαλλικά.

«Πολλοί πιστοί, Έλληνες τρίτης και τέταρτης γενιάς ζητούν την τέλεση των μυστηρίων στην γλώσσα του τόπου. Το θέμα αυτό απαιτεί σωστή διαχείριση και οικουμενικό πνεύμα. Είναι καλό να μυούνται τα νέα παιδιά στην ελληνική γλώσσα και τις παραδόσεις, όμως χρειάζεται να ανταποκριθούμε στις ανάγκες του ποιμνίου μας», υπογραμμίζει.

Επίσκεψη του Πατριάρχη στο Βέλγιο

Τα 50 της χρόνια κλείνει το Νοέμβριο η Μητρόπολη Βελγίου, Λουξεμβούργου και Κάτω Χωρών. Όπως μας αποκάλυψε ο Σεβασμιότατος, για τον εορτασμό των «γενεθλίων» έχει προγραμματιστεί η επίσκεψη του Οικουμενικού Πατριάρχη Βαρθολομαίου –η πρώτη ύστερα από 25 χρόνια.

Σύμφωνα με τον προγραμματισμό, ο Πατριάρχης θα φτάσει στις 5 Νοεμβρίου στην Ολλανδία, όπου θα έχει συναντήσεις με την πολιτική ηγεσία και θα συμμετέχει σε περιβαλλοντικό συνέδριο με θέμα το νερό.

Στη συνέχεια, στις 9 Νοεμβρίου θα επισκεφθεί τις Βρυξέλλες, όπου θα πραγματοποιήσει σειρά συναντήσεων με τους πολιτειακούς παράγοντες της χώρας, ενώ αναμένεται να επισκεφθεί και τους ευρωπαϊκούς θεσμούς. Στις 14 Νοεμβρίου θα μεταβεί στο Λουξεμβούργο, από όπου θα αποχωρήσει για την έδρα του.

«Οι Ορθόδοξοι βαπτίζονται με τρεις βυθίσεις στο νερό που συμβολίζουν τις τρεις μέρες της ταφής του Χριστού. Όμως μετά έρχεται η Ανάσταση. Εύχομαι όλοι οι Ορθόδοξοι να έχουν στο κέντρο της ζωής τους την Ανάσταση. Αυτό είναι το μήνυμα της Ορθοδοξίας», καταλήγει ο Μητροπολίτης Αθηναγόρας.