ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ TOY ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤOY ΒΕΛΓΙΟΥ ΣΤΗ ΣΥΝΟΔΟ ΕΠΙΣΚΟΠΩΝ ΤΗΣ ΡΩΜΑΙΟΚΑΘΟΛΙΚΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ
Ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Βελγίου κ. Αθηναγόρας είχε την ευκαιρία, ως αντιπρόσωπος του Οικουμενικού Πατριαρχείου, να παρέμβει κατά τις συζητήσεις της Συνόδου των επισκόπων της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας. Με την ιδιότητα του «αδελφικού εκπροσώπου» είχε τέσσερα λεπτά της ώρας στη διάθεσή του για να εκφράσει τη θέση της Ορθόδοξης Εκκλησίας στον τομέα της ποιμαντικής της οικογένειας.
Ο Μητροπολίτης Αθηναγόρας είπε, μεταξύ άλλων:
«Ἁγιώτατε,
Αγαπητοί εν Χριστώ αδελφοί και αδελφές,
Είναι τιμή να εκπροσωπώ την Αυτού Θειοτάτη Παναγιότητα, τον Οικουμενικό Πατριάρχη κ.κ. Βαρθολομαίο με την ευκαιρία της Συνόδου σας που είναι αφιερωμένη στην οικογένεια. Ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος μου ζήτησε να σας απευθύνω χαιρετισμό εξ ονόματός Του.
Σας ευχαριστώ που μου δίδετε την ευκαιρία να παρέμβω κατά τις συζητήσεις σας και να παρουσιάσω ορισμένες σκέψεις βγαλμένες από την παράδοση της Ορθόδοξης Εκκλησίας.
Η Εκκλησία μας θέλει πάντοτε να αποτελεί μια βοήθεια σ’ αυτούς που υποφέρουν. Είναι ασφαλώς μία τέτοια περίπτωση όταν ο γάμος παύει να είναι πραγματικός εξ αιτίας της «ανθρώπινης αδυναμίας». Αυτό χορηγείται ως μία ποιμαντική προσέγγιση, ως «οικονομία» έναντι της ανθρώπινης αδυναμίας και του φθαρτού κόσμου μέσα στον οποίον ζούμε. ¨Ομως ο δεύτερος γάμος θεωρείται πάντοτε ως μία απόκλιση εν σχέσει με το «ιδεὠδες ενός μοναδικού γάμου», συχνά δε ως μία καινούργια ευκαιρία για να «διορθωθεί ένα λάθος».
Ήδη, στην πρώτη Εκκλησία, ο Μέγας Βασίλειος βεβαίωνε ότι στην περίπτωση που ένας σύζυγος έχει απατηθεί από τη σύζυγό του είναι «συγχωρητέο» εάν συνάψει άλλον γάμο.
Εχθές ήδη ακούσαμε την έννοια της «οικονομίας» μέσα στην Ορθόδοξη Εκκλησία. Είναι η «ευέλικτη εφαρμογή των κανονικών και εκκλησιαστικών οδηγιών κατά τη διαποίμανση και κατά τη ζωή της Εκκλησίας. Η εφαρμογή της οικονομίας πραγματοποιείται μόνον από τον επίσκοπο και δεν ισχύει παρά μόνον για συγκεκριμένες περιπτώσεις, δίχως όμως να δημιουργεί κανένα προηγούμενο.
Πρώτα απ’όλα, κάθε ιδιαίτερη περίπτωση πρέπει να τύγχάνει μιάς ποιμαντικής παρακολούθησης που θα έχει σκοπό να συμφιλιώσει το ζεύγος. Εάν πραγματικά δεν είναι αυτό δυνατόν, μπορεί να υπάρξει σκέψη για ένα δεύτερο γάμο. Εξ άλλου, η ορθόδοξη παράδοση αφήνει τη δυνατότητα να μπορεί ο κάθε πιστός να επιλέγει ελεύθερα τον πνευματικό του πατέρα. Πρόκειται για ένα πρόσωπο που είναι έμπειρο στην πνευματική ζωή και που καλείται να διδάξει τον τρόπο ζωής του χριστιανού.
Από την άλλη πλευρά, είναι σίγουρο πως δεν θα πρέπει κανείς να είναι ούτε πολύ ηθικολόγος ούτε παραπάνω απ’ ότι πρέπει αυστηρός έναντι των νέων ανθρώπων, διότι διαφορετικά διατρέχει τον κίνδυνο να μη γίνεται εισακουστός. (…) Σε αυτό το σημείο ο ρόλος του ιερέως είναι πολύ σημαντικός ως προς το να παρουσιάσει ποιο είναι το νόημα της αγάπης και του γάμου. Στην περίπτωση που το ζεύγος δεν έχει αποφασίσει ακόμη να συνάψει γάμο, μπορούμε καλύτερα να τους εξηγήσουμε – δίχως διάθεση κριτικής – ότι στερούν τον εαυτό τους από μία χάρη αλλά όταν έρθει η στιγμή έχουν τη δυνατότητα να την δεχθούν.
Αναφορικά με τη Θεία Κοινωνία, επιθυμώ να σας μεταφέρω ένα γραπτό του Αγίου Σεραφείμ του Σάρωφ – ενός Αγίου που είναι αγαπητός σε ανατολή και δύση – στο οποίο λέει: «… πόσο, κατά τη διάρκεια όλης της ζωής του, κατέφευγε στην κοινωνία των Τιμίων Δώρων ως την αναγκαία συνάντηση με τον Χριστό. Παρακινούσε άλλωστε πάντοτε τους πιστούς να καταφεύγουν συχνά στην Θεία Ευχαριστία και συμβούλευε τους ιερείς να την παρέχουν πρόθυμα, διότι –πρόσθετε- η χάρη που μας δίνει είναι τόσο μεγάλη που κάθε άνθρωπος, ακόμη κι ο πιο μεγάλος αμαρτωλός, εάν πλησιάσει τον Χριστό με ταπεινό φρόνημα και συντετριμμένος για τα αμαρτήματά του, καθαρίζεται και ανακαινίζεται ολοκληρωτικά».
Ο Μητροπολίτης είπε ακόμη πως δεν μπορεί να κάνουμε ηθικολογία στον τομέα της ερωτικής ζωής μεταξύ των συζύγων, διότι αυτό είναι κάτι που αφορά τους ίδιους και είναι ευλογημένο από το Θεό.
Επίσης υπερασπίστηκε την άποψη ότι πρέπει να υπάρχει η δυνατότητα της επαναφοράς του θεσμού των εγγάμων ιερέων, όντας ο ίδιος γιος ιερέως και έχοντας έναν αδερφό και έναν γαμβρό που είναι έγγαμοι ιερείς!