Η Εξόδιος Ακολουθία του μακαριστού Μητροπολίτου πρώην Βελγίου κυρού Παντελεήμονος

Την Παρασκευή 27 Ιανουαρίου 2023 τελέστηκε στον Ιερό Ναό Ευαγγελιστρίας Χίου η εξόδιος ακολουθία του μακαριστού Μητροπολίτου πρώην Βελγίου κυρού Παντελεήμονος.

Ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Βελγίου και Έξαρχος Κάτω Χωρών και Λουξεμβούργου κ. Αθηναγόρας εκπροσωπεί την Α.Θ. Παναγιότητα, τον Οικουμενικό Πατριάρχη κ.κ. Βαρθολομαίο, ενώ της ακολουθίας προεξάρχει ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Χίου, Ψαρών και Οινουσών κ. Μάρκος, ο οποίος εκπροσωπεί τον Μακαριώτατο Αρχιεπίσκοπο Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ. Ιερώνυμο, πλαισιούμενος από τον Θεοφιλέστατο Επίσκοπο Απολλωνιάδος κ. Ιωακείμ και με την συμμετοχή πλειάδος κληρικών.

Τον μακαριστό Μητροπολίτη τίμησαν με την παρουσία τους Άρχοντες Οφφικιάλιοι της Αγίας του Χριστού Μεγάλης Εκκλησίας καθώς και οι πολιτειακές και στρατιωτικές αρχές της Χίου και πλήθος κόσμου.

Με το πέρας της ακολουθίας Επικήδειο Λόγο εξεφώνησαν ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Βελγίου κ. Αθηναγόρας, ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Χίου κ. Μάρκος και ο Γενικός Αρχιερατικός Επίτροπος της Ιεράς Μητροπόλεως Βελγίου Πρωτοπρεσβύτερος του Οικουμενικού Θρόνου κ. Σταύρος Τριανταφύλλου.

Ακολούθησε η ταφή στον οικογενειακό τάφο της οικογένειας Κοντογιάννη στο Βασιλειώνικο Χίου.

 

 

Ἐπικήδειος Λόγος τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Βελγίου κ. Ἀθηναγόρου, ἐκ προσώπου τῆς Αὐτοῦ Θειοτάτης Παναγιότητος τοῦ Οἰκουμενικοῦ ἡμῶν Πατριάρχου κ.κ. Βαρθολομαίου, ἐπὶ τῇ ἐκδημίᾳ τοῦ μακαριστοῦ Μητροπολίτου πρ. Βελγίου κυροῦ Παντελεήμονος

Χίος – 27 Ἰανουαρίου 2023

 

“Μακάριος ἀνὴρ ὃς ὑπομένει πειρασμόν· ὅτι δόκιμος γενόμενος λήψεται τὸν στέφανον τῆς ζωῆς, ὃν ἐπηγγείλατο ὁ Κύριος τοῖς ἀγαπῶσιν αὐτόν.” (Ἐπιστολὴ Ἰακώβου. 1, 12).

Σεβασμιώτατε Μητροπολῖτα Χίου κ. Μᾶρκε,
Σεβαστοὶ ἅγιοι Άρχιερεῖς,
Σεβαστοὶ Πατέρες,
Ἐντιμώτατοι Ἄρχοντες τῆς Ἁγίας τοῦ Χριστοῦ Μεγάλης Ἐκκλησίας,
Ἀξιότιμοι ἐκπρόσωποι τῶν πολιτειακῶν καὶ στρατιωτικῶν ἀρχῶν,
Μέλη τῆς οἰκογενείας τοῦ ἐκλιπόντος ἀρχιερέως,
Ἀγαπητοί μου ἀδελφοί,

Σκληρὸν καθῆκον μᾶς ἐκάλεσεν σήμερον ἐδῶ, εἰς τὸν Ἱερὸν Ναόν τῆς Εὐαγγελιστρίας. Ὁ πολυσέβαστος Μητροπολίτης κυρὸς Παντελεήμων, ὁ ἐπὶ πολλὰ ἔτη πρωτεργάτης τῆς Ἱερᾶς μας Μητροπόλεως Βελγίου, παρέδωσεν τὴν ψυχήν του εἰς τὸν Κύριον.

Ἀκάματος ἐργάτης τοῦ Ἀμπελῶνος τοῦ Χριστοῦ, πάντοτε εἰς τὸ πλευρὸν τῶν πονεμένων χριστιανῶν μας, πρόθυμος νὰ τρέξῃ ὅπου τὸ ποιμαντικόν του καθῆκον τὸν ἐκάλει. Μὲ μεγάλην ἀγάπην καὶ ἀπόλυτον ἀφοσίωσιν πρὸς τὴν Μητέρα Ἐκκλησίαν, τὸ Σεπτὸν Οἰκουμενικόν μας Πατριαρχεῖον, μὲ ὑποδειγματικὴν ὑπακοήν, μὲ ταπεινὸν φρόνημα, μὲ τελείαν αὐταπάρνησιν, ἐργάσθηκε ἔχοντας πάντοτε ὡς γνώμονα τὸ καλὸν τῆς Ἐκκλησίας, τὸ συμφέρον τῆς ψυχῆς τῶν χριστιανῶν μας καὶ τὴν ἀνακούφισιν τοῦ πάσχοντος συνανθρώπου.

Ἀπόφοιτος τῆς κατὰ Χάλκην Θεολογικῆς Σχολῆς, καὶ κατὰ Θεὸν ὑπερήφανος διὰ τὰς ἐκεῖ σπουδάς του, ὑπῆρξεν ἕνας ἐκ τῶν τελευταίων «Χαλκιτῶν», διηγούμενος συχνῶς καὶ μὲ νοσταλγίαν, περιστατικὰ ἀπὸ τὴν ἐκεῖ φοίτησίν του.

Ὁ κατὰ κόσμον Νικόλαος Κοντογιάννης ἐγεννήθη τὸ ἔτος 1935 εἰς μίαν εὐλογημένην οἰκογένειαν δύο τέκνων. Οἱ γονεῖς του τὸν ἀνέθρεψαν μὲ πολλὴν στοργὴν καὶ ἀγάπην. Μετὰ τὸ πέρας τῆς δευτεροβαθμίου ἐκπαιδεύσεώς του, ἐδῶ εἰς τὴν Χίον, ὁ τότε Μητροπολίτης Χίου κυρὸς Παντελεήμων Φωστίνης τὸν ἔστειλεν – ὁμοῦ μεθ’ ἑνὸς ἑτέρου Χιώτου, ὁ ὁποῖος ἀργότερον ἔγινεν ὁ Μητροπολίτης Μάξιμος Ἁγιοργούσης, Μητροπολίτης Πιτσβούργου – εἰς τὴν Κωνσταντινούπολιν διὰ νὰ σπουδάσῃ εἰς τὴν Θεολογικὴν Σχολὴν τῆς Χάλκης. Ἕνα ἔτος ἀργότερον ἐχειροτονήθη διάκονος ὑπὸ τοῦ Σχολάρχου τῆς Σχολῆς, μακαριστοῦ Μητροπολίτου Ἰκονίου Ἰακώβου καὶ ἔλαβεν τὸ ὄνομα Παντελεήμων. Μετὰ τὴν περάτωσιν τῶν σπουδῶν του ἐχειροτονήθη πρεσβύτερος ὑπὸ τοῦ αὐτοῦ Μητροπολίτου καὶ πάλιν εἰς τὴν Σχολὴν τῆς Χάλκης.

Μετὰ τὴν μετανάστευσιν χιλιάδων Ἑλλήνων εἰς τὸ Βέλγιον, ὅπου ἐπῆγαν διὰ νὰ ἐργασθοῦν εἰς τὰ ἀνθρακωρυχεῖα, ὁ μακαριστὸς Οἰκουμενικὸς Πατριάρχης Ἀθηναγόρας τὸν ἀπέστειλεν εἰς τὴν περιοχὴν αὐτὴν μαζὶ μὲ ἄλλους τρεῖς νέους ἱερομονάχους διὰ νὰ βοηθήσουν ποιμαντικῶς τοὺς νεοαφιχθέντας Ἕλληνας. Κατὰ τὴν ἐποχὴν ἐκείνην ὑπῆρχεν μόνον ἕνας Ἕλλην ἱερεὺς εἰς ὅλην τὴν Μπενελούξ, ὁ Ἀρχιμανδρίτης Αἰμιλιανὸς Τιμιάδης (ἀργότερον Μητροπολίτης Συληβρίας), ὁ ὁποῖος ἐξυπηρετοῦσε τὰς δύο ὑπάρχουσας ἑλληνικὰς ἐνορίας, αὐτὴν τὴς Ἀμβέρσης καὶ αὐτὴν τῶν Βρυξελλῶν. Τὸ μόνον τὸ ὁποῖον ἐδέχθη ἀπὸ τὰς χεῖρας τοῦ Αἰμιλιανοῦ Τιμιάδου ἦσαν δύο μικραί βαλίτσες, ἡ μία περιεῖχεν λειτουργικὰ ἄμφια καὶ ἡ ἄλλη ἱερὰ σκεύη διὰ τὴν θείαν λειτουργίαν. Δὲν διέθετε ἰδικὸν του κτήριον τῆς Ἐκκλησίας καὶ διέμενεν ἀρχικῶς εἰς τὴν οἰκίαν τοῦ καθολικοῦ ἱερέως τῆς πόλεως τῆς Μόνς. Κατ’ αὐτὸν τὸν τρόπον ἐξεκίνησεν τὴν μακρὰν πορείαν του ὡς κληρικὸς εἰς τὸ Βέλγιον. Κατὰ τὴν ἐποχὴν ἐκείνην ὅλοι οἱ ὀρθόδοξοι Ἕλληνες ποὺ διέμεναν εἰς τὴν Δυτικὴν Εὐρώπην ὑπήγοντο εἰς τὴν Ἀρχιεπισκοπὴν Θυατείρων ποὺ εἶχεν ἕδραν τὸ Λονδῖνον. Μητροπολίτης Θυατείρων τότε ἦτο ὁ Ἀθηναγόρας Καββαδᾶς.

Ἀργότερον, ὅταν κατὰ τὸ ἔτος 1963 ἡ Μητρόπολις Θυατείρων διεσπάσθη εἰς τέσσαρας Μητροπόλεις καὶ τὸ Βέλγιον ὑπήχθη ἐφεξῆς εἰς τὴν Μητρόπολιν Γαλλίας, ὁ τότε Μητροπολίτης Γαλλίας Μελέτιος διώρισεν τὸν Ἀρχιμανδρίτην Παντελεήμονα ἀρχιερατικὸν ἐπίτροπον διὰ τὸ Βέλγιον καὶ τὸ Λουξεμβοῦργον. Καὶ ὅταν ἡ Μητέρα Ἐκκλησία τῆς Κωνσταντινουπόλεως ἐδημιούργησεν, τὸ 1969, τὴν Ἱερὰν Μητρόπολιν Βελγίου καὶ Ἐξαρχίαν Κάτω Χωρῶν καὶ Λουξεμβούργου καὶ ἐξέλεξεν ὡς πρῶτον Μητροπολίτην αὐτῆς τὸν Αἰμιλιανὸν Ζαχαρόπουλον, ὁ Ἀρχιμανδρίτης Παντελεήμων διωρίσθη πορωτοσύγκελλος τῆς νέας Μητροπόλεως. Κατόπιν, κατὰ τὸ ἔτος 1974, ὁ μακαριστὸς ἐξελέγη, ὑπὸ τῆς Ἁγίας καὶ Ἱερᾶς Συνόδου τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου, βοηθὸς ἐπίσκοπος τοῦ Μητροπολίτου Βελγίου Αἰμιλιανοῦ, ὑπὸ τὸν τίτλον τῆς πάλαι ποτὲ διαλαμψάσης ἐπισκοπῆς Ἀπολλωνιάδος. Ἡ εἰς ἐπίσκοπον χειροτονία του ἔγινεν τὴν 18ην Αὐγούστου τοῦ 1974 εἰς τὸν Ὀρθόδοξον Μητροπολιτικὸν Ναὸν τῶν Παμμεγίστων Ταξιαρχῶν εἰς Βρυξέλλας. Ἐχειροτονήθη ὑπὸ τοῦ Μητροπολίτου Βελγίου Αἰμιλιανοῦ συμπαραστατουμένου ὑπὸ τοῦ Μητροπολίτου Σουηδίας Παύλου καὶ τοῦ Ἐπισκόπου Σασίμων Ἱερεμίου (σήμερον Μητροπολίτου Ἀγκύρας). Μετὰ τὴν ἐκλογὴν τοῦ Μητροπολίτου Αἰμιλιανοῦ ὡς Μητροπολίτου Κώου, ὁ μακαριστὸς ἐξελέγη τελικῶς Μητροπολίτης Βελγίου, τὴν 22αν Δεκεμβρίου 1982. Τὸν ἐνεθρόνισεν ὁ Μητροπολίτης Γαλλίας Μελέτιος τὸ 1983, εἰς τὸν προαναφερθέντα Μητροπολιτικὸν Ναὸν τῶν Βρυξελλῶν.

Ὁ Μητροπολίτης Παντελεήμων, ἐπὶ τριάκοντα καὶ ἕνα ἔτη, ἦτο ἀδιακόπτως ὁ ἐπὶ κεφαλῆς τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας εἰς τὰς τρεῖς χώρας τῆς Μπενελούξ. Ἀσφαλῶς, ἡ μεγάλη του ἐπιτυχία ἦτο ἡ ἐπίσημος κρατικὴ ἀναγνώρισις τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκλησίας εἰς τὸ Βέλγιον καὶ κατόπιν εἰς τὸ Μέγα Δουκᾶτον τοῦ Λουξεμβούργου μὲ τὸ ἴδιον καθεστὼς ποὺ ἦσαν ἀνεγνωρισμέναι αἱ ἄλλαι Χριστιανικαὶ Ἐκκλησίαι καὶ ὁμολογίαι, ἡ Ἰουδαϊκὴ θρησκεία καθὼς καὶ ἡ Μουσουλμανική. Ἐπὶ πλέον, ἕνα βασιλικὸν διάταγμα τοῦ 1988 καθόρισεν ὅτι εἰς τὸ Βέλγιον «ὁ Μητροπολίτης-Ἀρχιεπίσκοπος τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως ἐκπροσωπεῑ τὸ σύνολον τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας». Ὁ Μητροπολίτης Παντελεήμων ἐπεδίωξεν ἐπίσης μίαν μεγαλυτέραν συνεργασίαν μεταξὺ ὅλων τῶν Ὀρθοδόξων Χριστιανῶν ἐν τῇ ἐπαρχίᾳ του καὶ τοὺς ἐκάλει κάθε ἔτος εἰς μίαν ἀπὸ κοινοῦ Θείαν Λειτουργίαν κατὰ τὴν Κυριακὴν τῆς Ὀρθοδοξίας. Ἠ ἐπίσημος ἀναγνώρισις τῆς Ὀρθοδόξου λατρείας ἦτο πολλαπλῶς εὐεργετικὴ, ἀλλὰ συνεπάγετο, εὐνοήτως, καὶ πολλὰς ἀνησυχίας καὶ ἀρκετὸν ἄγχος. Οἱ ἱερεῖς ἐλάμβανον μισθὸν ὑπὸ τοῦ Βελγικοῦ κράτους, πρᾶγμα τὸ ὁποῖον ἐπέτρεψεν καὶ τὴν αὔξησιν τῶν μελῶν τοῦ ὀρθοδόξου κλήρου εἰς τὴν χώραν. Τὸν Σεπτέμβριον τοῦ 1989, ἄρχισεν καὶ ἡ διδασκαλία τοῦ ὀρθοδόξου θρησκευτικοῦ μαθήματος εἰς τὰ σχολεῖα τῆς Φλαμανδικῆς Κοινότητος ἀρχικῶς καὶ ἀργότερον εἰς τὴν γαλλόφωνον περιοχὴν τοῦ Βελγίου.

Ὁ Μητροπολίτης Παντελεήμων ἐνδιεφέρετο συνεχῶς διὰ τὰς χιλιάδας τῶν Ἑλλήνων ποὺ διαβιοῦσαν καὶ ἐργάζονταν εἰς τὰς τρεῖς χώρας τῆς Μπενελούξ. Ἀπὸ τὴν ἐποχὴν ποὺ ἦτο νέος ἱερεὺς ἀνελάμβανεν συχνῶς τὸν ρόλον τοῦ κοινωνικοῦ λειτουργοῦ καὶ τοὺς ἐβοήθει νὰ εὕρουν λύσεις εἰς τὰ διάφορα προβλήματα. Μὲ τὴν ἰδικήν του ὤθησιν καὶ εὐλογίαν ἱδρύθησαν πολλαὶ ἐνορίαι, μάλιστα καὶ μία μικρὰ γυναικεία μονή. Ἐφρόντισεν ὥστε νὰ ἀγορασθοῦν κτήρια διὰ νὰ χρησιμοποιηθοῦν διὰ τὰς ἀνάγκας τῆς Ἐκκλησίας. Ἀρκεῖ νὰ σκεφθῇ κανεὶς τὸν Μητροπολιτικὸν Ναὸν καὶ τὰ γειτονεύοντα μὲ αὐτὸν κτήρια εἰς τὴν καρδίαν τῶν Βρυξελλῶν, καθὼς ἐπίσης καὶ τὸν Ὀρθόδοξον Καθεδρικὸν Ναὸν τοῦ Ἁγίου Νικολάου εἰς τὸ Λουξεμβοῦργον ποὺ ἐκτίσθη χάρις εἰς τὰς ἰδικάς του φροντίδας καὶ ἐν συνεχεῖ στενῇ συνεργασίᾳ μετὰ τῶν κληρικῶν, τῶν ἀρχόντων ὀφφικιαλίων καὶ τῶν πιστῶν. Εἰς κάθε περίπτωσιν τὸ ἔργον του ὑπῆρξεν μεγάλον καὶ σημαντικώτατον. Ἐπίσης, αὐτὸς ἦτο ὁ ὁποῖος ἐξεκίνησεν τὴν διοργάνωσιν μίας μεγάλης συναντήσεως τῶν Ἑλλήνων εἰς ἕνα πάρκον, τὴν Δευτέραν ἀμέσως μετὰ τὴν Πεντηκοστὴν τῶν Καθολικῶν κάθε ἔτος, καὶ τοῦτο ἀπὸ τοῦ ἔτους 1959. Αὐτὴ ἡ συνάντησις μετεβλήθη ἀργότερον εἰς συνάντησιν πολλῶν χιλιάδων ἀνθρώπων, καὶ ἄρχιζε πάντοτε μὲ τὴν Θείαν Λειτουργίαν. Ἦτο καὶ ἐξακολουθεῖ νὰ εἶναι μία ἡμέρα νοσταλγίας διὰ τὴν πατρίδα, τὴν Ἑλλάδα. Ἐξ ἄλλου ὁ μακαριστὸς ἤρχετο κάθε χρόνον μὲ αὐτὴν τὴν ἰδίαν νοσταλγίαν ἐδῶ εἰς τὴν Χίον διὰ τὰς θερινάς του διακοπὰς καὶ διὰ νὰ εἶναι μαζὶ μὲ τοὺς συγγενεῖς του καὶ τὴν οἰκογένειαν τοῦ ἀδελφοῦ του. Ἄς μνημονεύσωμεν ἐδῶ καὶ ἕναν ἄλλον Χιώτην κληρικὸν καὶ συνοδοιπόρον ὁ ὁποῖος ἐσπούδασεν εἰς τὴν Χάλκην, τὸν ἀείμνηστον Πρωτοπρεσβύτερον Ἰωακεὶμ Λημνιούδην ποὺ ἐξεδήμησεν προσφάτως εἰς Κύριον.

Ὁ μακαριστὸς Μητροπολίτης Παντελεήμων διεκρίνετο ἐπίσης διὰ τὴν ἀταλάντευτον πιστότητά του εἰς τὸν Οἰκουμενικὸν Θρόνον. Διὰ κάθε πτυχὴν τῆς Ἐκκλησίας καὶ τῆς πνευματικῆς ζωῆς, σημεῖον ἀναφορᾶς του ἦτο τὸ πρότυπον τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου, ὡς φύλακος τῆς Βυζαντινῆς Παραδόσεως. Εἶχεν ἀπεριόριστον σεβασμὸν πρὸς τὸ πρόσωπον τοῦ Οἰκουμενικοῦ ἡμῶν Πατριάρχου κ.κ. Βαρθολομαίου, τὸν ὁποῖον ἔχω τὴν μεγίστην τιμὴν νὰ ἐκροσωπῶ σήμερον ἐδῶ. Γνωρίζω ἐπίσης πόσον καὶ ὁ Πατριάρχης μας ἐγκωμίαζεν τὸ μέγα ἔργον ποὺ ἐπετέλεσεν ὁ Μητροπολίτης Παντελεήμων. Ἄλλωστε, ἐγνωρίζοντο ἀπὸ τὸν καιρὸν τῶν σπουδῶν των εἰς τὴν Χάλκην καὶ ἔτρεφον βαθεῖαν ἐκτίμησιν ὁ ἕνας διὰ τὸν ἄλλον. Ἡ Αὐτοῦ Θειοτάτη Παναγιότης ἔλεγεν συχνάκις ὅτι ὁ Μητροπολίτης Παντελεήμων ἦτο ἕνα παράδειγμα πρὸς μίμησιν διὰ πολλοὺς ἱεράρχας.

Κι ἐγὼ ὁ ἴδιος χρεωστῶ πολλὰ εἰς τὴν μεγάλην μορφὴν τοῦ Μητροπολίτου Παντελεήμονος. Μοῦ ἔδωσεν πολλὰς εὐκαιρίας, πρωτίστως μὲ τὸ νὰ μὲ συγκαταλέξῃ εἰς τὸν ἱερὸν κλῆρον τῆς Ἱερᾶς μας Μητροπόλεως ἀλλὰ καὶ μὲ τὸ νὰ μὲ στηρίζῃ πνευματικῶς καὶ νὰ μὲ βοηθῇ ὥστε νὰ ἐπιτελῶ ὀρθῶς τὸ ἔργον τὸ ὁποῖον ὁ ἴδιος καὶ ἡ Ἐκκλησία μοῦ ἐνεπιστεύθησαν. Ἔχω αἰσθήματα ἀπεράντου εύγνωμοσύνης πρὸς τὸ πρόσωπόν του τόσον δι’ ὅσα ἐπετέλεσεν, ὅσον καὶ δι’ αὐτὸ ποὺ ἦτο ὡς προσωπικότης, καθὼς ἐπίσης καὶ δι’ αὐτὸ ποὺ ἀντιπροσώπευεν δι’ἐμέ, ὅπως καὶ δι’ ὅλους ἡμᾶς, τοὺς ὀρθοδόξους χριστιανοὺς τῆς Μπενελούξ.

Εἶναι ἀλήθεια πὼς ἦτο πολὺ ἀγαπητὸς καὶ ἔχαιρε μεγάλης ἐκτιμήσεως ἀπὸ τὴν μεγίστην πλειοψηφίαν τοῦ ποιμνίου του. Ἤξευρεν νὰ συνομιλεῖ μετὰ μεγάλων προσωπικοτήτων, ἀλλὰ καὶ μετὰ τῶν πλέον ἐλαχίστων καὶ ταπεινῶν μεταξύ ἡμῶν. Ἔδειχνεν μεγάλον ἐνδιαφέρον διὰ τὴν ποιότητα ζωῆς τοῦ κάθε ἑνός, συμπονοῦσε μαζὶ μὲ αὐτοὺς ποὺ ὑπέφεραν καὶ ἐχαίρετο μὲ αὐτοὺς ποὺ ἐχαίροντο. Ὁ Μητροπολίτης Παντελεήμων ἦτο ἄνθρωπος βαθυτάτης πίστεως καὶ εὐσεβείας. Αὐτὸ τὸ ἔλαβεν ἐκ τῆς οίκογενείας του, ἐκ τῶν καλῶν γονέων του ποὺ τὸν ἀνέθρεψαν κατ’αὐτὸν τὸν τρόπον. Αὐτὴ ἡ πίστις καὶ αὐτὴ ἡ εὐσέβεια ἦσαν ἀπαραίτητα προσόντα διὰ νὰ δυνηθῇ νὰ πραγματοποιήσῃ ὅλα αὐτὰ τὰ ὁποῖα ἐκλήθη νὰ πράξῃ. Ἐνίοτε ἠγανάκτει μὲ ὅλας τὰς διοικητικὰς ὑποχρεώσεις του καὶ μοῦ ἔλεγεν: «δὲν ἔγινα ἱερεὺς διὰ νὰ εἶμαι ἀπὸ τὸ πρωΐ ἕως τὸ βράδυ εἰς τὸ γραφεῖον»! Ἀγαποῦσε πολὺ τὰς ἱερὰς ἀκολουθίας καὶ κυρίως ὅταν ἐτελοῦντο εἰς τὸν Καθεδρικόν του Ναόν! Ἀγαποῦσε ἐπίσης νὰ ἀναβαίνει εἰς τὸ ἀναλόγιον διὰ νὰ ψάλλῃ τοὺς ἐκκλησιαστικοὺς ὕμνους.

Τὴν 26ην Νοεμβρίου τοῦ 2013 ὁ Μητροπολίτης Παντελεήμων παρητήθη ἐκ τῆς θέσεως τοῦ Μητροπολίτου Βελγίου καὶ ἔκτοτε διέμεινεν ἐδῶ, εἰς τὴν γενέθλιόν του νῆσον. Ἦτο ἐξαιρετικῶς δύσκολον δι’ αὐτὸν νὰ ἐγκαταλείψῃ τὸ Βέλγιον τὸ ὁποῖον τόσον ἠγάπησεν καὶ εἰς τὸ ὁποῖον ἐδαπάνησεν ἑαυτὸν καθ’ ὅλην τὴν διακονίαν του ὡς κληρικός. Τὰ δύο τρίτα τῆς ζωῆς του τὰ ἔζησεν εἰς τὸ Βέλγιον τὸ ὁποῖον εἶχε γίνῃ δι’ αὐτὸν δευτέρα πατρίς. Ἐν τούτοις, ἐπιστρέφων εἰς τὴν Χίον, εἶχεν τὴν καλυτέραν φροντίδα καὶ περιποίησιν. Τὸν ἐφρόντισαν ὁ ἀδελφός του Ἀντώνιος, ἡ νύμφη του Βικτωρία, τὰ τέκνα των καὶ τὰ ἐγγόνια των. Τὸν ἐδέχθησαν εἰς τὴν οἰκίαν των καὶ τὸν ἐπεριποιήθηκαν μὲ μεγίστην ἀγάπην καὶ στοργήν. Τὸ μαρτυρῶ καὶ ἐγὼ προσωπικῶς! Τὰ τελευταῖα ἐννέα ἔτη, περιστοιχούμενος ὑπὸ τῶν μελῶν τῆς οἰκογενείας του, ἔγινεν καὶ πάλιν ἕνα σημαντικὸν μέρος τῆς οἰκογενειακῆς των ζωῆς. Ἐν ὀνόματι ὅλων ἡμῶν καὶ κυρίως τῆς Αὐτοῦ Θειοτάτης Παναγιότητος τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου κ.κ. Βαρθολομαίου, τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Βελγίου, τοῦ Θεοφιλ. Ἐπισκόπου Ἀπολλωνιάδος κ. Ἰωακεῖμ καὶ ἐμοῦ προσωπικῶς, ἐπιθυμῶ νὰ τοὺς ἐκφράσω τὰ εἰλικρινὰ συλλυπητήρια καὶ τὰς θερμὰς εὐχαριστίας δι’ ὅλα ὅσα ἔκαμαν δι’αὐτὸν καὶ νὰ εὐχηθῶ νὰ τοὺς ἀνταποδώσῃ Κύριος ὁ Θεὸς τὰς εὐεργεσίας των πρὸς τὸν μακαριστὸν Μητροπολίτην. Εὐχαριστῶ θερμῶς ἐπίσης καὶ τὸν Σεβασμιώτατον Μητροπολίτην Χίου κ. Μᾶρκον καὶ τοὺς περὶ αὐτὸν κληρικοὺς διὰ τὴν καλωσύνην καὶ τὴν ἀγάπην ποὺ τοῦ ἔδειξαν. Εὔχομαι ἐκ τῶν μυχίων τῆς καρδίας μου ἡ πλήρης ἀγάπης καὶ εύγενείας ψυχή του νὰ χαίρῃ καὶ νὰ ἀγαλλιᾶται ἐντὸς τοῦ ἀπλέτου φωτὸς τοῦ Κυρίου!

Ἄς εἶναι ἡ μνήμη του αἰωνία!

Ἀλησμόνητε Μητροπολῖτα Παντελεῆμον,

Ἐταυτίσατε τὸν ἑαυτόν σας μὲ τὴν Ἐκκλησίαν τοῦ Χριστοῦ. Τὴν ὑπηρετήσατε ἄριστα. «Τὸν ἀγῶνα τὸν καλὸν ἠγωνίσθητε, τὸν δρόμον τετελέκατε, τὴν πίστιν τετηρήκατε» (Β΄ Τιμ. 4, 7). Τὴν «καλὴν παραθήκην» τὴν ὁποίαν σᾶς ἐνεπιστεύθη ὁ Θεὸς «ἐφυλάξατε» (Β΄ Τιμ. 1, 14) καὶ ἐγίνατε «πιστὸς ἄχρι θανάτου» (Ἀποκ. 2, 10). Εὑρίσκεσθε τώρα ἐντὸς τῆς αἰωνιότητος, πλησίον του δικαίου Κριτοῦ. Λοιπὸν βαδίσατε τὴν μακαρίαν ὁδὸν τοῦ άγαθοῦ! Σᾶς συνοδεύουν αἱ προσευχαὶ τῆς Ἐκκλησίας καὶ ὅλων ἡμῶν καὶ ἰδιαιτέρως τῶν πιστῶν ποὺ ἦσαν τὸ ἰδικόν σας ποίμνιον. Ἡ Μητέρα Ἐκκλησία δέεται ὅπως Κύριος ὁ Θεός, ζωῆς ὁ κρατῶν καὶ θανάτου ὁ δεσπόζων, τάξῃ τὴν ψυχήν ὑμῶν ἐν χώρᾳ ζώντων καὶ ἐν σκηναῖς δικαίων, καὶ δώῃ ὑμῖν τὸν στέφανον τῆς ζωῆς!

Αἰωνία σας ἡ μνήμη, ἀλησμόνητε ἱεράρχα!
Αἰωνία σας ἡ μνήμη, Μητροπολῖτα Παντελεῆμον!
Αἰωνία ἡ μνήμη!