Ἔβδομη τριήμερος Ἱερατικὴ Σύναξις τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Βελγίου καὶ Ἐξαρχίας Κάτω Χωρῶν καὶ Λουξεμβούργου

Τὴν ἑβδόμη τριήμερη Ἱερατική της Σύναξη διοργάνωσε ἡ Ἱερὰ Μητρόπολις Βελγίου καὶ Ἐξαρχία Κάτω Χωρῶν καὶ Λουξεμβούργου ἀπὸ τὴ Δευτέρα 30 Ὀκτωβρίου 2023 ἕως καὶ τὴν Τετάρτη 1 Νοεμβρίου 2023. Τὸ γενικὸ θέμα τῆς ἐφετινῆς Συνάξεως ἦταν : «Οἱ κλήσεις εἰς τὴν ζωὴν τῆς Ἐκκλησίας».

Οἱ ἐπίσημοι προσκεκλημένοι εἰσηγητὲς ἦταν ὁ Πανοσιολογιώτατος Ἀρχιμανδρίτης κ. Ἐλισαίος, Ἡγούμενος τῆς ἐν Ἄθω Ἱερᾶς Μονῆς τῆς Σἰμωνος Πέτρας, ὁ Αἰδεσιμολογιώτατος Πρωτοπρεσβύτερος κ. Ἀθανάσιος Γκίκας, Καθηγητὴς τῆς Ποιμαντικῆς εἰς τὴν Θεολογικὴν Σχολὴν τοῦ Ἀριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης καὶ ὁ Αἰδεσιμολογιώτατος Παρωτοπρεσβύτερος τοῦ Οἰκουμενικοῦ Θρόνου κ. Κωνσταντῖνος Μύρων, κληρικὸς τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Γερμανίας.

Τὸ ἀπόγευμα τῆς Δευτέρας 30 Ὀκτωβρίου, οἱ κληρικοὶ τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως, ἀπὸ τὶς τρεῖς χώρες τῆς Μπενελούξ, συγκεντρώθηκαν ὑπὸ τὸν Ποιμενάρχη τους, Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Βελγίου κ. Ἀθηναγόρα, γιὰ ἕβδομη χρονιά, στὴ γραφικὴ πόλη La Roche-en-Ardenne του Βελγίου, μὲ σκοπὸ τὴν ἐπιμόρφωσή τους καὶ τὴν ἀνταλλαγὴ ἀπόψεων καὶ προβληματισμῶν ἐπὶ διαφόρων σημαντικῶν θεμάτων ποὺ ἀφοροῦν στὴ διακονία τους.

Κατά τὴν πρώτη συνεδρία τελέστηκε Μικρὸς Ἁγιασμὸς καὶ ἀκολούθως ἔγινε ἡ ἀνάγνωσις τοῦ μηνύματος τῆς Α.Θ.Π. τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου κ.κ. Βαρθολομαίου ὁ ὁποῖος συνεχάρη με θερμούς λόγους τὸν Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Βελγίου γιὰ τὴν διοργάνωση της Συνάξεως μὲ τὸ ἐπίκαιρον θέμα: «Οἱ κλήσεις εἰς τὴν ζωὴν τῆς Ἐκκλησίας», ἐπισημαίνοντας μεταξύ ἄλλων ὅτι ἡ κλῆσις εἰς τὴν διακονίαν τῆς Ἐκκλησίας εἶναι πάντοτε ἐκ Θεοῦ. Ἡ ἱερατικὴ ὅπως καὶ κάθε κλῆσις εἰς τὴν ζωὴν τῆς Ἐκκλησίας προϋποθέτει τὴν αἴσθησιν ὅτι ἀνήκομε στὸν Χριστό. «Ὁ Χριστὸς εἶναι ὁ ἐλευθερωτὴς καὶ ἡ Ἐκκλησία Του εἶναι βιωμένη ἐλευθερία…. Αὐτὴν τὴν ἐλευθερίαν διακονεῖ ὁ ἱερεὺς τοῦ Ὑψίστου καὶ αὐτὴν ἐνσαρκώνει ἡ εὐχαριστιακὴ πραγμάτωσις τῆς Ἐκκλλησίας». Ὁ Παναγιώτατος συνεχίζει στὸ μήνυμά του μὲ τὴν ὑπενθύμιση ὅτι τὸ ζητούμενο ἀπὸ τὸν ἱερέα εἶναι ἡ πιστότητα στὴν παράδοση τῆς Ἐκκλησίας καὶ στὶς ἀλήθειες τοῦ Εὐαγγελίου. Ἡ ἀποστολὴ τοῦ ἱερέως εἶναι μαρτυρία μέσα στὴν Ἐκκλησία καὶ ταυτοχρόνως ἔξοδος πρὸς τὸν κόσμο. Ἐπισημαίνει δὲ ὅτι κλῆσις τοῦ ἱερέως εἶναι ἐπίσης νὰ ἀφουγκράζεται τὸν παλμὸ τῶν συγχρόνων του καὶ νὰ συμμετέχῃ μὲ ἀγάπη καὶ ἐνσυναίσθηση στὶς ἀγωνίες του. Καλεῖ ὅλους ὅσους ἔχουν κληθῇ στὴν διακονία τοῦ Χριστοῦ καὶ ἰδιαιτέρως τοὺς κληρικοὺς νὰ ἀναδεικνύουν μὲ τὴν παρουσία τους καὶ τὴν μαρτυρία τους τὸν διακονικὸ χαρακτῆρα τῆς Ἐκκλησίας καὶ τὴν εὐαισθησία της διὰ τὰ χαρακτηριστικὰ καὶ τὴν μοναδικότητα τοῦ ἀνθρωπίνου προσώπου. Οἱ κληρικοὶ πρέπει νὰ εἶναι πάντοτε φορεῖς καὶ ἐκφραστὲς γνησίου οἰκουμενικοῦ πνεύματος.

Μετὰ τὴν ἀνάγνωση τοῦ Πατριαρχικοῦ μυνήματος ἀκολούθησε ἡ ἐναρκτήριος ὁμιλία τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Βελγίου κ. Ἀθηναγόρου, ὁ ὁποῖος ἀνέπτυξε διάφορες πτυχὲς τοῦ φαινομένου τοῦ θέματος τῶν κλήσεων στὴ ζωὴ τῆς Ἐκκλησίας. Ὁ Σεβασμιώτατος ἐπισήμανε ὅτι ἐντὸς τῆς Ἐκκήσίας τοῦ Χριστοῦ ὑπάρχει μία πληθώρα κλήσεων. Ὁ καθένας ὁ ὁποῖος ἔχει κληθῇ στὴ διακονία τῆς Ἐκκλησίας, ἔχει τὰ δικά του χαρίσματα καὶ τὶς πνευματικὲς προτιμήσεις του. Οἱ διαφορὲς τῶν κλήσεων ἢ τοῦ χαρακτῆρα εἶναι πηγὴ ἀμοιβαίου ἐμπλουτισμοῦ. Ὅλοι, κληρικοὶ καὶ λαϊκοί, ἀποτελοῦν μία χριστιανικὴ οἰκογένεια. Ὁ Σεβασμιώτατος ἀναφέρθηκε καὶ στοὺς σχετικῶς πρόσφατα ἀναγνωρισθέντας ἁγίους τῆς Δυτικῆς Εὐρώπης, ὅπως τὸν Ἅγιο Σωφρόνιο τοῦ Essex, τὴν Ἁγία Μαρία Skobtsova καὶ τὸν Ἅγιο Dmitri Klepinine καὶ στὴν ἰδιαίτερη σημασία αὐτῶν τῶν ἁγιοκατατάξεων. Ὑπογράμμισε ὅτι κατὰ μίαν ἔννοια κάθε ἄνθρωπος ἔχει τὴν ἴδια κλήση, δηλαδὴ νὰ γίνῃ ἅγιος, ὅμως ὑπάρχει καὶ μεγάλη ποικιλία ἰδιαιτέρων κλήσεων. Κανεὶς δὲν εἶναι ἀνὠτερος ἀπὸ τὸν ἄλλον, ἀλλὰ ὁ καθένας πρέπει νὰ βρῇ τὸν δικὀ του δρόμο γιὰ νὰ δοξάσῃ τὸν Θεό. Γιὰ νὰ ἐφαρμοσθῇ τὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ χρειάζεται πρῶτα ἡ βοήθεια τοῦ Θεοῦ. Κατόπιν παρουσίασε τοὺς ἐπιφανεῖς προσκεκλημένους ὁμιλητὲς καὶ ἀπηύθηνε τὸ καλωσόρισμα σὲ μερικὰ νέα μέλη τοῦ Ἱεροῦ Κλήρου τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Βελγίου. Ο Σεβασμιώτατος περάτωσε τὴν ὁμιλία του τονίζοντας ὅτι ὅλοι, κληρικοὶ καὶ λαϊκοί, ἔχουν ἱεραποστολικὴ κλήση στὸν κόσμο καὶ ὅτι «χρειαζόμαστε ἔνορίες στὶς ὁποίες θὰ ὑπάρχῃ ἀλληλεπίδραση καὶ καὶ στενὴ συνεργασία ἱερέως καὶ πιστῶν».

Ἀκολούθησε ἡ εἰσήγηση τοῦ Πανοσιολογιωτάτου Ἀρχιμανδρίτου κ. Ἐλισαίου, Καθηγουμένου τῆς ἐν Ἄθῳ Ἱερᾶς Μονῆς τῆς Σίμωνος Πέτρας, μὲ θέμα: «Ἡ διάγνωση τῶν κλήσεων στὴν Ἐκκλησία». Ὁ Γέροντας Ἐλισαίος τόνισε ὅτι ἡ χριστιανικὴ κλήση εἶναι ἕνα κάλεσμα τοῦ Θεοῦ στὸν ἄνθρωπο γιὰ μιὰ κατάσταση καὶ ἕναν τρόπο ζωὴς σύμφωνα μὲ τὴν εὐαγγελικὴ πίστη καὶ τὶς ἐντολὲς ποὺ αὐτὴ περιέχει. Ἡ κλήση εἶναι ἕνα μυστήριο καὶ μιὰ ξεχωριστὴ ἐνέργεια τῆς ἀγάπης τοῦ Θεοῦ καὶ εἶναι αὐστηρὰ προσωπική. Ἡ κλήση εἶναι ἀσπασμὸς ἢ ἐνεργοποίηση της βαπτισματικὴς πίστεως ὥστε νὰ ἀνταποκριθῇ ὁ κλητὸς στὸ σχέδιο ἀγάπης τοῦ Θεοῦ γιὰ τὸν καθένα. Ὑπάρχει βεβαίως ἡ κλήση τῶν ἐκλεκτῶν μὲ κορυφαῖο παράδειγμα την κλήση τῆς Θεοτόκου, ποὺ ἦταν μία μοναδικὴ κλήση ποὺ ἄλλαξε τὴν ἀνθρωπότητα. Ὑπάρχουν ποικίλες καὶ εἰδικὲς κλήσεις. Μία μορφὴ κλήσεως είναι μία ἐσωτερικὴ ἐπιθυμία πρὸς τὸ μοναχισμό. Η κλήση γίνεται σὲ κάθε ψυχή, ἐφ’ ὅσον κάθε πιστὸς εἶναι κεκλημένος γιὰ τὴν τελειότητα, ἄρα κεκλημένος γιὰ μιὰ ξεχωριστή, ἀνάλογα μὲ τὴν διάθεση, τη βούληση, τὶς δυνατότητες καὶ τὰ χαρίσματα, διακονία μέσα στὸ σῶμα της Ἐκκλησίας ἢ καὶ τῆς κοινωνίας. Ἡ ἐλευθερία καὶ ἡ θέληση (ὄχι τὸ ἴδιον θέλημα) πρϋποτίθεται σὲ μία κλήση. Ἡ ἀνταπόκριση στὴν κλήση πρέπει νὰ γίνεται ἐλεύθερα. Ἡ διάγνωση τῶν κλήσεων προϋποθέτει τὴν βεβαιότητα τοῦ καλοῦντος καὶ τὴν ἀμεσότητα τοῦ καλουμένου ποὺ πρέπει νὰ συνοδεύεται καὶ ἀπὸ τὴ σταθερότητα ποὺ ἔχει ὡς χαρακτηριστικά τὴ μαθητεία, τὴν εὐθύνη, τὴν διαφάνεια-ἐξομολόγηση, τὴν ἐλευθερία ἀπὸ τὴ γνώμη, τὴν ὑπακοή, τὴν θυσιαστικὴ προθυμία καὶ τὴν ταπείνωση.

Κατὰ τὴ δεύτερη ἡμέρα τοῦ συνεδρίου ἔλαβε χώρα ἡ εἰσήγηση τοῦ Αἰδσιμολογιωτάτου Πρωτοπρεσβυτέρου κ. Ἀθανασίου Γκίκα, Καθηγητοῦ Ποιμαντικῆς, Ποιμαντικῆς Ψυχολογίας καὶ Συμβουλευτικῆς στὸ Τμῆμα τῆς Κοινωνικῆς Θεολογίας καὶ Χριστιανικοῦ Πολιτισμοῦ τῆς Θεολογικῆς Σχολῆς τοῦ Ἀριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, μὲ θέμα: «Οἱ κλήσεις τῶν νέων». Στὴν ἐμπεριστατωμένη εἰσήγησή του ὁ π. Ἀθανάσιος παρουσίασε, ὡς ἕνα θαυμαστὸ παράδειγμα κλήσεως καὶ ἀνταποκρίσεως στὴν κλήση, τὸν Προφήτη Σαμουήλ ποὺ ἀποτελεῖ ἕνα πρὀτυπο μυσταγωγίας στὸ μυστήριο τῆς κλήσεως. Ἐπεσήμανε ὅτι «ὁ Σαμουὴλ ἐδρασε ὡς τέκνο τῆς Χάριτος τοῦ Θεοῦ λειτουργώντας ἀγαθὰ μέσα στην καρδιά του ἐνῶ δὲν ἔδινε καμμία σημασία στὰ ἀρνητικὰ ποὺ ἔβλεπε δἰπλα του. Ἔτσι καὶ ὁ καλεσμένος στὴν ἱερωσύνη νέος πρέπει νὰ γνωρίζῃ νὰ ἔχῃ πνεῦμα μαθητείας. Μέσα ἀπὸ προσωπικὰ βιώματα ἀλλὰ καὶ μέσα ἀπὸ τὶς γνώσεις του, ὁ π. Ἀθανάσιος, ἀνέλυσε μὲ ἐνάργεια τὴν σπουδαιότητα τῆς καθοδηγήσεως τοῦ νέου ποὺ ἔχει κλήση πρὸς τὴν ἱερωσύνη ἀπὸ ἕναν ἔμπειρο πνευματικό καθοδηγητή. Τόνισε ἐπίσης τὴν ἰδιαίτερη σημασία ποὺ ἔχει γιὰ τὴν καλλιέργεια τῆς κλήσεως ἡ προσευχή. Μεγάλη εὐθύνη γιὰ τὴν σωστὴ καθοδήγηση τοῦ κληθέντος ἔχει ὁ πνευματικὸς καὶ γενικότερα ὁ ποιμένας ποὺ ἀναλαμβάνει αὐτὸ τὸ ἔργο ποὺ πρέπει νὰ γίνεται μὲ ἐνθουσιασμὸ καὶ μὲ ὅραμα.

Κατόπιν ἔγινε ἡ εἰσήγηση τοῦ Αἰδεσιμολογιωτάτου Πρωτοπρεσβυτέρου τοῦ Οἰκουμενικοῦ Θρόνου κ. Κωνσταντίνου Μύρων, γνωστοῦ γιὰ τὴν μακροχρόνια ἐπιτυχῆ ποιμαντική του δράση στὴν Ἱερὰ Μητρόπολη Γερμανίας καὶ ὄχι μόνον. Ὁ τίτλος τῆς εἰσηγήσεώς του ἦταν: «Οἱ ἐκκλησιαστικὲς κλήσεις εἰς τὴν Δυτικὴν Εὐρώπην». Παρουσίασε τὰ ἰδιαίτερα προβλήματα ποὺ ἔχει ἡ Ὀρθόδοξος Διασπορὰ στὴν Δυτικὴ Εὐρώπη. Ὑπογράμμισε τὴν ἀλήθεια ὅτι δὲν εἶναι ὁ τόπος ποὺ σώζει ἀλλὰ ὁ τρόπος. Εἶπε ὅτι ἡ κλήση δὲν ἐπιδέχεται ἐξωτερικὴ πίεση, ἀλλιῶς εἶναι καταδικασμένη σὲ ἀποτυχία. Περιέγραψε τὸ τί ἐννοοῦμε Δύση πολιτιστικά, τὴν ἀνάγκη κατανοήσεως τῆς γλώσσας καὶ τῆς νοοτροπίας τῶν λαῶν τῆς Δύσεως, τὴν ἀνάγκη νὰ γνωρίζῃ ὁ Ὀρθόδοξος ἱερἐας νὰ εἰσέρχεται σὲ διάλογο, νὰ ξέρει νὰ ἐπικοινωνεῖ μὲ ἀνθρώπους ἄλλων παραδόσεων καὶ ἄλλων ἀκόμη θρησκειῶν, νὰ χρησιμοποιῇ τὴν διάκριση κατὰ τὴ διδασκαλία καὶ νὰ προσπαθῇ νὰ ἐξηγῇ ἐχοντας ὑπόψιν ὅτι ἡ ἀπάντηση σὲ μία ἐρώτηση ἔχει νὰ κάνει πάντοτε μὲ τὸν τόπο καὶ μὲ τὸν χρόνο ποὺ ἔγινε ἡ ἐρώτηση, νὰ ἔχῃ πνεῦμα διακονίας καὶ ἀγάπης καὶ νὰ τὸν διακρίνῃ τὸ δοξολογικὸ ἦθος.

Ἀκολούθησαν οἱ παρακάτω πολὺ ἐνδιαφέρουσες ὁλιγόλεπτες εἰσηγήσεις ἀπὸ λογίους κληρικοὺς τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως: «Ἡ λειτουργικὴ ζωὴ τῆς Ἐκκλησίας ὡς πηγὴ κλήσεων» μὲ εἰσηγητὴ τὸν Ἀρχιμανδρίτη κ. Φιλάδελφο Καφαλῆ, Πρωτοσύγκελλλο τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Βελγίου, «Οἱ κλήσεις τῶν ὑπευθύνων διακονίας ἐν τῇ Ἐκκλησίᾳ» μὲ εἰσηγητὴ τὸν Πρωτοπρεσβύτερο κ. Pawel Gecha, «Οἱ κλήσεις ἐν σχέσει μὰ τὴν θεολογικὴ ἐκπαίδευση καὶ τὴν κατήχηση» μὲ εἰσηγητὴ τὸν Ἱερομόναχο κ. Ἰωάννη Lena, «Ψυχολογικὲς παράμετροι τῶν κλήσεων» μὲ εἰσηγητὴ τὸν Πρεσβύτερο κ. Ἀλέξανδρο Πιτσικάκη.

Κατόπιν ἔγιναν ὁμάδες ἐργασίας μὲ ἀνάπτυξη διαφόρων πλευρῶν τοῦ κεντρικοῦ θέματος καὶ στὶς ὁποῖες καταγράφτηκαν ἀπόψεις καὶ προβληματισμοὶ ἐνῶ λύθηκαν καὶ ἀρκετὲς ἀπορίες.

Τὴν τελευταία ἡμέρα του Συνεδρίου, 1 Νοεμβρίου 2023, ἀκολούθησε μία νέα εἰσήγηση τοῦ Γέροντος Ἐλισαίου μὲ τίτλο «Οἱ κλήσεις ὡς ποιμαντικὴ πρόκληση» ὅπου μεταξὺ ἄλλων σημείωσε, μὲ σαφῆ καὶ σοφὸ τρόπο, ὅτι ἡ μείωση τῶν κλήσεων δὲν εἶναι ἡ ἀσθένεια ἀλλὰ τὸ σύμπτωμα. Μᾶλλον πρέπει νὰ μιλοῦμε γιὰ κρίση ἀνταποκρίσεων στὶς κλήσεις. Ἡ Ποιμαντικὴ ὀφείλει νὰ εἶναι προσανατολισμένη στὴ φανέρωση τοῦ Θεοῦ στὴ ζωὴ τῶν ἀνθρώπων καὶ στὴν καρδιά τους. Εἶναι ἀνάγκη νὰ παρουσιάζεται τὸ ἀναλλοίωτο καὶ παντοτινὸ Εὐαγγέλιο τοῦ Χριστοῦ μὲ τρόπο ποὺ νὰ ἀπαντᾷ στὶς προσδοκίες τῶν νέων καὶ νὰ φωτίζῃ τὶς ἀναζητήσεις τους. Μὲ ἀναφορὲς στὴ σοφία τοῦ μακαριστοῦ Γέροντα Αἰμιλιανοῦ Σιμωνοπετρίτη καὶ σὲ ἁγιογραφικὰ καὶ πατερικὰ χωρία, ὁ π. Ἐλισαίος ἀναφέρθηκε σὲ λεπτὲς πτυχὲς τοῦ θέματος τῶν κλήσεων καὶ περάτωσε τὴν είσήγησή του μὲ τὴν φράση: «Ὁ Θεὸς δὲν ἔπαψε ποτὲ νὰ καλῇ. Καὶ ἂν ὁ Θεὸς δὲν κουράζεται νὰ καλῇ, δὲν μετανοῇ νὰ καλῇ, δὲν ἀπογοητεύεται, ἄς τὸν μιμηθοῦμε καὶ ἐμεῖς, στὴν ὑπομονὴ καὶ στὴν πίστη καὶ στὴν ἐλπίδα».

Ὁ Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Βελγίου κ. Ἀθηναγόρας ἀναφέρθηκε κατόπιν διεξοδικὰ σὲ διάφορα πρακτικὰ θέματα γιὰ μιὰ καλύτερη καὶ πιὸ ἀποτελεσματικὴ ποιμαντική, ἐνῶ οἱ συνεργάτες του παρεῖχαν χρήσιμες πληροφορίες καὶ διευκρινήσεις γιὰ ἄλλα ἐπιμέρους θέματα.

Ἡ ζ’ Τριήμερη Ἱερατικὴ Σύναξη τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Βελγίου περατώθηκε μὲ θερμὲς εὐχαριστίες τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου κ. Ἀθηναγόρου πρὸς τοὺς ἐπιφανεῖς εἰσηγητὲς ποὺ ἔκαναν τὶς τρεῖς βασικὲς εἰσηγήσεις καθὼς καὶ πρὸς ὅλους ὅσους συνέβαλαν στὴν ἐπιτυχῆ διεξαγωγὴ τῆς Συνάξεως.