Περιμένοντας τον Πατριάρχη του Διαλόγου στην Μητρόπολη Βελγίου

Ο Οικουμενικός Πατριάρχης, ο Πατριάρχης του διαλόγου και της συνάντησης, έρχεται στο Μπενελούξ για να προεξάρχει στις εορταστικές εκδηλώσεις των 50 ετών από την ίδρυση της Ιεράς Μητροπόλεως Βελγίου. Περιμένοντας για την άφιξή του, προβαίνουμε στην δημοσίευση του τέταρτου στην σειρά «εισοδικού» κειμένου, το οποίο αφορά στους διαλόγους τους οποίους διεξάγει το Οικουμενικό Πατριαρχείο.

 

Το Οικουμενικό Πατριαρχείο σε Διάλογο

 

Το Οικουμενικό Πατριαρχείο είναι πάντοτε ενεργός εταίρος και κινητήριος δύναμη διαλόγου και συνεργασίας. Χαρακτηριστική είναι η «Ἐγκύκλιος Συνοδική τῆς Ἐκκλησίας Κωνσταντινουπόλεως πρός τάς ἀπανταχοῦ Ἐκκλησίας τοῦ Χριστοῦ» το 1920. Ο κόσμος μόλις είχε βγει λαβωμένος από τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και προσδοκούσε την ειρήνη. Παρομοίως και η Εγκύκλιος αυτή προσδοκούσε την ειρήνη μεταξύ των Εκκλησιών. Με πρότυπο την Κοινωνία των Εθνών να δημιουργηθεί κάτι αντίστοιχο για τις Εκκλησίες σε Ανατολή και Δύση, μια Κοινωνία των Εκκλησιών, η οποία θα προάγει τη φιλία με πνεύμα ειλικρίνειας και ισοτιμίας για να αρθούν αμοιβαία οι μεταξύ τους προκαταλήψεις. Η Εγκύκλιος επισημαίνει ότι οφείλουν οι Εκκλησίες να μην ξεχνούν την αγάπη του Χριστού και παρακαλεί όλες τις Εκκλησίες να πραγματώσουν έμπρακτα την αγάπη του Χριστού για το καλό της Εκκλησίας, της οποίας κεφαλή είναι ο ίδιος ο Χριστός.

 

Πανορθόδοξος Διάλογος

Οι απαρχές της σύγκλησης της Πανορθόδοξης Συνόδου βασίζονται σε δύο εγκυκλίους του 1902 και 1904 που απέστειλε ο Οικουμενικός Πατριάρχης Ιωακείμ Γ’ προς όλες τις Ορθόδοξες Εκκλησίες. Η έναρξη του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου και η αντιπαλότητα μεταξύ των Αυτοκέφαλων τοπικών Εκκλησιών δημιούργησαν εμπόδια στην σύγκλιση.

Το 1923 πραγματοποιήθηκε η πρώτη Πανορθόδοξη συνάντηση στην Κωνσταντινούπολη και το 1930 στο Άγιο Όρος για τον σχηματισμό μιας προπαρασκευαστικής επιτροπής. Ακολούθησαν οι Πανορθόδοξες Διασκέψεις στην Ρόδο (1961, 1963 και 1964) και το 1968 στο Ορθόδοξο Κέντρο του Οικουμενικού Πατριαρχείου στο Σαμπεζύ της Ελβετίας. Στο ίδιο Κέντρο, μεταξύ των ετών 1971 και 2015, συνεδρίασαν η Διορθόδοξος Προπαρασκευαστική Επιτροπή (έξι φορές) και η Προσυνοδική Πανορθόδοξη Διάσκεψη (πέντε φορές).

Η Αγία και Μεγάλη Σύνοδος πραγματοποιήθηκε τον Ιούνιο του 2016 στην Ορθόδοξη Ακαδημία Κρήτης στο Κολυμπάρι Χανίων. Στη Σύνοδο συμμετείχαν οι δέκα από τις τότε δεκατέσσερις Ορθόδοξες Εκκλησίες, καθώς λίγες μέρες πριν την έναρξή της ακύρωσαν την συμμετοχή τους, λόγω διαφωνιών, το Πατριαρχείο Αντιοχείας, η Εκκλησία της Ρωσίας, η Εκκλησία της Βουλγαρίας και η Εκκλησία της Γεωργίας.

 

Διάλογος με τον Λοιπό Χριστιανικό Κόσμο

Οι Διάλογοι με τον λοιπό χριστιανικό κόσμο είναι οι εξής:

Διάλογος με την Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία.

Διάλογος με την Αγγλικανική Εκκλησία.

Διάλογος με την Παλαιοκαθολική Εκκλησία.

Διάλογος με τις Λουθηρανικές – Ευαγγελικές Εκκλησίας.

Διάλογος με την Ευαγγελική Εκκλησία στη Γερμανία (EKD).

Διάλογος με την Λουθηρανική Εκκλησία στην Αμερική.

Διάλογος με τις Μεταρρυθμισμένες Εκκλησίες.

Παγκόσμιο Συμβούλιο Εκκλησιών.

Συμβούλιο Ευρωπαϊκών Εκκλησιών.

 

Στην έναρξη και στην πορεία του διαλόγου με την Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία κορυφαίες προσωπικότητες ήταν ο Πάπας Παύλου ΣΤ΄ και ο Οικουμενικός Πατριάρχης Αθηναγόρας με κυριότερους σταθμούς μέχρι σήμερα τους παρακάτω:

5-6.01.1964: Συνάντηση Πάπα Παύλου ΣT΄ και Πατριάρχη Αθηναγόρα στους Αγίους Τόπους.

12.1965: Ημέρα της ταυτόχρονης Άρσης των Αναθεμάτων σε Κωνσταντινούπολη και Ρώμη.

25-26.07.1967: Επίσκεψη Πάπα Παύλου ΣT΄ στο Φανάρι και συνάντηση με τον Πατριάρχη Αθηναγόρα.

10.1967: Επίσκεψη Πατριάρχη Αθηναγόρα στην Αγία Έδρα όπου συναντάται με το Πάπα Παύλο ΣΤ΄.

12.1975: 11 χρόνια μετά την Άρση των Αναθεμάτων ο Πάπας Παύλος ΣΤ΄ γονατίζει μπροστά στον εκπρόσωπο του Οικουμενικού Πατριάρχη Γέροντα Μητροπολίτη Χαλκηδόνος κυρό Μελίτωνα Χατζή και φιλάει τα πόδια του.

11.1979: Ο Πάπας Ιωάννης Παύλος Β΄ επισκέπτεται το Φανάρι, συναντάται με τον Πατριάρχη Δημήτριο και εξαγγέλλεται η σύσταση Μεικτής Θεολογικής Επιτροπής για τη διεξαγωγή διαλόγου μεταξύ της Ορθόδοξης και της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας.

12.1987: Ο Πατριάρχης Δημήτριος επισκέπτεται τη Ρώμη και υπογράφει κοινή δήλωση με τον Πάπα Ιωάννη Παύλο Β’.

27-30.06.1995: Ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος επισκέπτεται για πρώτη φορά την Αγία Έδρα και συναντάται με τον Πάπα Ιωάννη Παύλο Β’.

12.2002: Οι Πατριάρχες Κωνσταντινουπόλεως και Αντιοχείας μαζί με τον Αρχιεπίσκοπο Αλβανίας παρίστανται στην Ημέρα Προσευχής για την Ειρήνη που διοργανώνει ο Πάπας Ιωάννης Παύλος Β΄ στην Ασίζη της Ιταλίας.

06.2004: Ο Πατριάρχης κ.κ. Βαρθολομαίος πραγματοποιεί την τρίτη του επίσκεψη στο Βατικανό και συνεορτάζουν με τον Ιωάννη Παύλο Β’ τη συμπλήρωση 40 χρόνων από την Άρση των Αναθεμάτων.

12.2004: Ο Πάπας Ιωάννης Παύλος Β’ επιστρέφει στον Οικουμενικό Πατριάρχη κ.κ. Βαρθολομαίο τα λείψανα των Αγίων Γρηγορίου του Θεολόγου και Ιωάννη του Χρυσοστόμου.

11.2006: Επίσκεψη του Πάπα Βενέδικτου ΙΣΤ’ στο Φανάρι και συνάντηση με τον Οικουμενικό Πατριάρχη κ.κ. Βαρθολομαίο.

Τέλη Ιουνίου 2008: Ο Πατριάρχης κ.κ. Βαρθολομαίος επισκέπτεται το Βατικανό για τον εορτασμό του έτους του Αποστόλου Παύλου.

10.2008: Έπειτα από πρόσκληση του Πάπα Βενέδικτου ΙΣΤ’, ο Οικουμενικός Πατριάρχης κ.κ. Βαρθολομαίος πραγματοποιεί ομιλία στη ΙΒ’ Τακτική Σύνοδο των ανά τον κόσμο Ρωμαιοκαθολικών Επισκόπων.

03.2013: Ο Οικουμενικός Πατριάρχης παρίσταται στην ενθρόνιση του νέου Ποντίφικα Φραγκίσκου.

Μάιος 2014: Συνάντηση Πάπα Φραγκίσκου και Οικουμενικού Πατριάρχη κ.κ. Βαρθολομαίου στους Αγίους Τόπους.

Ιούνιος 2014: Κοινή συμμετοχή του Πάπα και του Οικουμενικού Πατριάρχη στην Ρώμη στην Επίκληση της Ειρήνης στη Μέση Ανατολή.

11.2014: Ο Πάπας Φραγκίσκος επισκέπτεται το Φανάρι για να παραστεί στη Θρονική Εορτή του Οικουμενικού Πατριαρχείου στην εορτή του Αγίου Ανδρέα.

05.2016: Συνάντηση Πάπα και Οικουμενικού Πατριάρχη στη Λέσβο για την ευαισθητοποίηση της Διεθνούς Κοινότητας πάνω στην προσφυγική κρίση.

 

Διάλογος με τον Ιουδαϊσμό και το Ισλάμ

Οι Ακαδημαϊκές Διασκέψεις με τον Ιουδαϊσμό και το Ισλάμ ξεκίνησαν με πρωτοβουλίες του διευθυντή του Ορθόδοξου Κέντρου του Οικουμενικού Πατριαρχείου στο Σαμπεζύ (Γενεύη) Μητροπολίτη Ελβετίας κυρού Δαμασκηνού.

Με τον Ιουδαϊσμό, μετά από μια προκαταρκτική συνάντηση εκπροσώπων των δύο θρησκειών στη Γενεύη το 1976, πραγματοποιήθηκαν Ακαδημαϊκές Διασκέψεις με στόχο την επισήμανση των κοινών στοιχείων των παραδόσεων των δύο θρησκειών, που τροφοδοτούν τη θρησκευτική εμπειρία και την πνευματικότητα των πιστών τους.

Περισσότερες και τακτικότερες υπήρξαν οι Ακαδημαϊκές Διασκέψεις με το Ισλάμ, χάρη στη συνεργασία του Ορθόδοξου Κέντρου του Οικουμενικού Πατριαρχείου στο Σαμπεζύ με τη Βασιλική Ακαδημία της Ιορδανίας (Αμμάν) για την έρευνα του ισλαμικού πολιτισμού (Al-Albait Foundation). Στις Διασκέψεις αυτές συμμετείχαν εκπρόσωποι της θρησκευτικής και πολιτικής ηγεσίας, καθώς και ειδικοί ακαδημαϊκοί ερευνητές, με σκοπό να μελετήσουν σε βάθος τις προϋποθέσεις συνεργασίας των δύο θρησκειών για την αντιμετώπιση των προβλημάτων που σχετίζονται με την ειρηνική συνύπαρξη και την αμοιβαία κατανόηση των πιστών τους.

 

* * *

 

Το έτος 2019 συμπληρώνονται πενήντα χρόνια από την ίδρυση της Ιεράς Μητροπόλεως Βελγίου και Εξαρχίας Κάτω Χωρών και Λουξεμβούργου από το Οικουμενικό μας Πατριαρχείο. Οι εορτασμοί αυτής της επετείου κορυφώνονται τον προσεχή Νοέμβριο με την άφιξη του Οικουμενικού Πατριάρχου κ.κ. Βαρθολομαίου. Το πρόγραμμα αρχίζει στις 5 Νοεμβρίου με Οικολογικό Συμπόσιο και επισκέψεις σε Ναούς της Ολλανδίας. Ακολουθεί στο Βέλγιο ο Πανηγυρικός Εσπερινός στις 9 Νοεμβρίου, η Πατριαρχική Θεία Λειτουργία στον Μητροπολιτικό Ναό των Βρυξελλών, δεξίωση και επίσημο δείπνο στις 10 Νοεμβρίου, και ολοκληρώνεται στο Μεγάλο Δουκάτο του Λουξεμβούργου στις 14 Νοεμβρίου.