Ἐγκύκλιος Μητροπολίτου Βελγίου Ἀθηναγόρου περί τὴν ἐπαναλειτουργία τῶν Ναῶν βάσει πρωτοκόλλου
Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία ἐν Βελγίῳ
Ἐπιστολὴ τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Βελγίου
καὶ Ἐξάρχου Κάτω Χωρῶν καὶ Λουξεμβούργου κ. Ἀθηναγόρου
6 Ἰουνίου 2020
Θεοφιλέστατε,
Ἀγαπητοὶ πατέρες,
Εὐσεβεῖς χριστιανοί,
Ἡ Πρωθυπουργὸς τοῦ Βελγίου ἀνακοίνωσε τὴν περασμένη Τετάρτη ὅτι μποροῦμε νὰ ἀρχίσουμε καὶ πάλι νὰ τελοῦμε τὶς Ἱερὲς Ἀκολουθίες στοὺς ἐνοριακοὺς ναούς μας ἀπὸ τὴν Δευτέρα 8η Ἰουνίου 2020. Εἴμαστε χαρούμενοι γι´αὐτὰ τὰ νέα. Ἡ κρίση ποὺ βιώνουμε σήμερα εἶναι ἄγνωστη σὲ ὅλους μας. Ἐπὶ πλέον συνέπεσε στὴν πιὸ σημεντικὴ περίοδο τοῦ λειτουργικοῦ ἔτους, στὴν Ἁγία καὶ Μεγάλη Τεσσαρακοστὴ καὶ καθ´ὅλη τὴν διάρκεια τοῦ Πάσχα. Αὐτὴ ἡ κρίση μᾶς ἔχει ὅλους ἀναστατώσει. Ἰδιαίτερα μάλιστα γιὰ μᾶς τοὺς ὀρθοδόξους χριστιανοὺς ποὺ ἔχουμε τὴν λειτουργικὴ ζωὴ σὰν κέντρο τῆς ζωῆς μας.
Σήμερα στὶς 6 Ἰουνίου 2020 δημοσιεύεται ὑπουργικὸ διάταγμα στὴν ἐφημερίδα τῆς Κυβερνήσεως τοῦ Βελγίου ποὺ ἀναφέρει τὰ μέτρα ποὺ πρέπει νὰ τηρηθοῦν. Τὸ διάταγμα ὁρίζει στὸ ἄρθρο 6: «Ἐπιτρέπεται ἡ κοινὴ τέλεση τῆς λατρείας (…) καθὼς καὶ ἀτομικὲς ἐπισκέψεις σὲ χώρους λατρείας (…). Τὰ Ἀντιπροσωπευτιὰ Ὄργανα τῶν θρησκειῶν (…) ἐφαρμόζουν τὰ ἀπαραίτητα μέτρα καὶ δίνουν ὁδηγίες τηρῶντας τὶς ἀκόλουθες προϋποθέσεις:
– Ἐφαρμογὴ τῶν κανόνων κοινωνικῆς ἀποστασιοποίησης, ἰδιαιτέρως τῆς ἀποστάσεως 1.5 μέτρου ἀνάμεσα στὰ ἄτομα, ἐκτὸς ἀπὸ ἄτομα ποὺ ζοῦν στὴν ἴδια στέγη.
– Ἐφαρμογὴ τοῦ μεγίστου ἀριθμοῦ ποὺ καθορίζεται ἐκ τῶν προτέρων γιὰ ἄτομα ἀνὰ κτήριο, ποὺ περιορίζεται σὲ ἔνα ἄτομο ἀνὰ 10 m², μὲ μέγιστο ἀριθμὸ ἀτόμων 100 ἀνὰ κτήριο, ἕως καὶ 30 Ἰουνίου 2020 καὶ 200 ἄτομα ἀπὸ 1ης Ἰουλίου 2020.
– Ἀπαγορεύεται ἡ φυσικὴ ἐπαφὴ μεταξὺ ἀτόμων καὶ ἀντικειμένων ἀπὸ πολλοὺς συμμετέχοντες.
– Παροχὴ κατὰ τὴν εἴσοδο καὶ τὴν ἔξοδο τῶν ἀπαραιτήτων προϊόντων γιὰ τὴν ὑγιεινὴ τῶν χεριῶν».
Τὰ μέτρα αὐτὰ, εὐτυχῶς, εἶναι προσωρινά. Ἡ χαλάρωση τῶν μέτρων εἶναι σταδιακή, ἔτσι μποροῦμε νὰ ἀναμένουμε λίγο περισσότερη ἐλευθερία κάθε μήνα. Ὅλοι οἱ κανονισμοὶ θὰ πρέπει νὰ ληφθοῦν ὑπὸ τὴν ὀπτικὴ τῆς ὑπακοῆς καὶ τῆς ἑρμηνείας τῶν νόμων αὐτῆς τῆς χώρας. Ἐμεῖς, ὡς ἀρχηγοὶ τῆς Ἐκκλησίας, πρέπει νὰ ἐπωμισθοῦμε τὴν εὐθύνη, ὥστε νὰ μὴ μᾶς κατηγορήσουν γιὰ τίποτε κατ´αὐτὴ τὴν πανδημία. Διαβιοῦμε σὲ χῶρες ποὺ δὲν εἶναι ὀρθόδοξες καὶ δὲν παρεμβαίνουν στὴν ἐσωτερικὴ λειτουργία τῆς Ἐκκλησίας μας, σεβόμενες τὶς θρησκευτικὲς ἐλευθερίες. Ἀπὸ τὴν ἄλλη πλευρά, οἱ πολιτικὲς ἀρχὲς ἀναμένουν νὰ κάνουμε κάθε τι δυνατὸν γιὰ νὰ διασφαλίσουμε τὴν ἀσφάλεια ὅλων καὶ κυρίως τῆς δημόσιας ὑγείας.
Δὲν συγκρίνουμε τὶς συνθῆκες ποὺ γνωρίζουμε στὶς χῶρες τῆς Μπενελοὺξ μὲ τὶς παραδοσιακὰ ὀρθόδοξες χῶρες! Δὲν εἶναι σωστὸ νὰ τὸ κάνουμε.
Ἡ ὅλη κατάσταση εἶναι πολὺ ἐπώδυνη γιὰ ἕναν Ἐπίσκοπο, ποὺ ἐπιθυμεῖ οἱ ἐκκλησίες νὰ εἶναι γεμᾶτες ἀπὸ πιστοὺς καὶ νὰ συμμετέχουν στὴ μεγάλη τους πλειοψηφία οὐσιαστικὰ καὶ ἄξια στὴν Θεία Κοινωνία.
Παρακαλῶ να τύχω τῆς κατανοήσεώς σας, νὰ εἶστε ἐπιεικεῖς στὶς ἐκφράσεις σας καὶ νὰ ὑπομείνουμε αὐτὲς τὶς δυσκολίες μὲ πνευματικὴ ἀξιοπρέπεια.
Προσευχόμαστε Κύριος ὁ Θεὸς νὰ βοηθήσῃ νὰ ξεπεράσουμε αὐτὴ τὴν κρίση μὲ ἀσφάλεια καὶ νὰ δυνηθοῦμε νὰ τελέσουμε καὶ πάλι τὴν Θεία Λειτουργία σὰν ἀληθινὴ εὐχαριστία ὅλων τῶν δωρεῶν τοῦ Θεοῦ.
Μὲ πολλὴ τὴν ἐν Κυρίῳ ἀγάπη.
† ὁ Βελγίου Ἀθηναγόρας
Ἔξαρχος Κάτω Χωρῶν καὶ Λουξεμβούργου
Συνημμένο: τὸ Πρωτόκολλο ποὺ ἐγκρίθηκε ἀπὸ τὸ Έθνικὸ Συμβούλιο Ἀσφαλείας πρὸς τήρηση ἀπὸ ὅλες τὶς ὀρθόδοξες ἐκκλησίες ἐν Βελγίῳ.
Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία
Πρωτόκολλο γιὰ τὴν ἐπαναλειτουργία τῆς Λατρείας στὴν περίοδο τοῦ Κορωνοϊοῦ
1. Γενικά
• Τὰ προτεινόμενα μέτρα πρέπει νὰ ἐξεταστοῦν στὸ πλαίσιο μιᾶς «συνετῆς» χαλάρωσης τῶν μέτρων προστασίας ἔναντι τοῦ κορωνοϊοῦ.
• Ἡ πρόθεση εἶναι νὰ ἐπιτραπῇ βαθμιαία ἐπιστροφὴ σὲ «περιορισμένη» λειτουργικὴ ζωή, ὑπὸ τὴν προϋπόθεση ὅτι θὰ τηροῦνται ὡρισμένα θεμελιώδη μέτρα.
• Μποροῦμε νὰ τὸ ἐπιτύχουμε μόνον ἀκολουθῶντας αὐστηρὰ αὐτὸ τὸ πρωτόκολλο.
2. Μερικὲς βασικὲς ἀρχές
• Ἡ κοινωνικὴ ἀποστασιοποίηση 1.5 μέτρου πρέπει νὰ τηρεῖται πάντοτε.
• Ὁ ἀριθμὸς τῶν συμμετεχόντων στὴν Θεία Λειτουργία ἐξαρτᾶται ἀπὸ τὸ μέγεθος τοῦ ναοῦ ποὺ προορίζεται γιὰ τοὺς πιστούς (χωρὶς νὰ ὑπολογίζεται τὸ ἱερό) γνωρίζοντας ὅτι πρέπει νὰ ὑπάρχει μόνο ἕνα ἄτομο ἀνὰ 10m² τετραγωνικὰ μέτρα.
• Ὁ μέγιστος ἀριθμὸς συμμετεχόντων εἶναι 100 ἄτομα (μόνο γιὰ τοὺς μεγάλους καθεδρικοὺς ναούς).
• Ὅσοι ἔχουν συμπτώματα ἀσθενείας καθὼς καὶ τὰ μέλη τῆς οἰκογενείας τους πρέπει νὰ παραμένουν στὸ σπίτι.
• Τονίζεται ὁ κίνδυνος συμμετοχῆς ἀτόμων ποὺ ἀνήκουν σὲ ὁμάδες κινδύνου (ἄρρωστοι, ἀδύναμοι ἤ ἄνω τῶν 70 ἐτῶν). Τελικὰ πρέπει νὰ ἀναλάβουν οἱ ἴδιοι τὴν εὐθύνη.
3. Προετοιμασία
• Τὸ ἐκκλησιαστικὸ συμβούλιο τῆς τοπικῆς κοινότητας-ἐνορίας – ὑπὸ τὴν καθοδήγηση τοῦ ἱερέως πρέπει νὰ κάνῃ σημαντικὲς προετοιμασίες.
• Θὰ εἶναι δύσκολο καὶ ἐπίπονο νὰ προβλεφθῇ ἐπιλογὴ τῶν πιστῶν ποὺ θὰ μποροῦν νὰ συμμετάσχουν στὴν Θεία Λειτουργία (ἀνώτατο ἀποδεκτὸ ὅριο 100 ἄτομα).
• Ἡ Ἐνοριακὴ Ἐπιτροπὴ διασφαλίζει ὅτι μία ὁμάδα ἀνθρώπων ἐξασφαλίζουν τὴν ἐνδεδειγμένη τάξη. Ἡ παρουσία τους εἶναι φανερή, ἀφοῦ θὰ φέρουν ἕνα εὐκρινὲς σῆμα-ἑτικέττα.
• Τὰ καθήκοντα τῶν Ἐπιτρόπων μοιράζονται ἐκ τῶν προτέρων, ὥστε ὁ καθένας νὰ φροντίζει γιὰ συγκεκριμένες πτυχὲς σχετικὰ μὲ τὴν ἀσφάλεια καὶ τὴν ὑγεία τῶν παρισταμένων κατὰ τὴν διάρκεια τῆς λατρευτικῆς τελετῆς.
• Ὅλα τὰ καθίσματα πρέπει νὰ ἔχουν ἀπολυμανθῇ προηγουμένως. Οἱ καρέκλες νὰ ἀπέχουν τουλάχιστον 1,5m πρὸς ὅλες τὶς κατευθύνσεις.
• Μεγάλη φροντίδα νὰ ὑπάρχει γιὰ τὸν καθαρισμὸ καὶ τὸ πλύσιμο τῶν ἀντικειμένων ποὺ χρησιμοποιοῦνται (ἱερὰ καὶ ἄλλα).
• Προβλέπεται (ἐὰν εἶναι δυνατόν) διαφορετικὴ ἔξοδος ἀπὸ τὴν εἴσοδο. Νὰ ἐγκατασταθῇ σαφὴς καὶ ἀκριβὴς ἔνδειξη.
• Οἱ ὁδηγίες νὰ ἀναρτῶνται σὲ ὅλες τὶς εἰσόδους στὸ κτήριο τοῦ Ναοῦ.
4. Ἡ λατρευτικὴ τελετή
• Συνιστᾶται οἱ πιστοὶ νὰ φθάνουν στὸν ναό πρὸ τῆς ἐνάρξεως τῆς λατρείας καὶ νὰ φεύγουν ἀμέσως μετὰ τὸ τέλος τῆς Ἀκολουθίας.
• Οἱ παριστάμενοι καλοῦνται νὰ φοροῦν μάσκα κατὰ τὴν εἴσοδο καὶ ἔξοδο ἀπὸ τὴν ἐκκλησία.
• Ἀντισηπτικὸ θὰ διατίθεται στὴν εἴσοδο τῆς ἐκκλησίας. Τοῦτο εἶναι διαθέσιμο καὶ στὴν τουαλέττα. Οἱ παριστάμενοι καλοῦνται νὰ ἀπολυμάνουν τὰ χέρια τους ὅταν εἰσέρχονται στὸν Ναό.
• Πρέπει νὰ ἀποφεύγονται ὅλες οἱ ἐνέργειες ποὺ μποροῦν νὰ μεταδίδουν τὸν ἰό.
• Οἱ πιστοὶ δὲν ἀγγίζουν κανένα ἀντικείμενο, οὔτε δέχονται ἀντικείμενα ἀπὸ ἄλλα ἄτομα. Δὲν ἀσπαζόμαστε τοὺς ἄλλους, οὔτε τοὺς ἐναγκαλιζόμαστε.
• Νὰ ἀποφεύγονται τὰ συλλείτουργα (στὶς τελετές), ὅπου οἱ συλλειτουργοὶ πλησιάζουν ὁ ἕνας στὸν ἄλλον.
• Ὁ ἀριθμὸς τῶν μελῶν τῆς χορωδίας πρέπει νὰ μειωθῇ στὸ ἐλάχιστο, μέχρι νεωτέρας, διότι πρέπει νὰ διατηρῆται ἡ κοινωνικὴ ἀποστασιοποίηση, διότι μὲ τὸ ψάλσιμο μπορεῖ νὰ ὑπάρχει κίνδυνος μετάδοσης.
• Ὁ τρόπος τῆς Θείας Κοινωνίας πρέπει νὰ προσαρμοσθῇ στὰ προτεινόμενα μέτρα ἀπὸ τὸ Ἐθνικὸ Συμβούλιο Ἀσφαλείας, γνωρίζοντας ὅτι δὲν εἶναι ἀνεκτή : «οὐδεμία λειτουργικὴ ἐνέργεια ποὺ ἀπαιτεῖ φυσικὴ ἐπαφὴ προσώπων ἤ ἀνταλλαγὴ ἀντικειμένων ἀπὸ διαφορετικὰ ἄτομα».
• Δὲν δίνουμε κρασὶ καὶ ἀντίδωρο ἀμέσως μετὰ τὴν Θεία Κοινωνία.
• Σὲ περίπτωση Τρισαγίου ἤ Μνημοσύνου τὰ κόλλυβα δὲν διανέμονται στοὺς πιστούς. Οἱ ἴδιοι περιορισμοὶ ἰσχύουν γιὰ τὴν περίπτωση slava, λιτῆς ἤ ἀρτοκλασίας.
• Τὸ ἀντίδωρο κόβεται προσεχτικὰ ἀπὸ ἕνα παπαδάκι-βοηθό, ποὺ φέρει μάσκα καὶ γάντια μιᾶς χρήσης – καὶ βάζει τὸ κάθε κομμάτι σὲ μικρὴ σακκούλα μιᾶς χρήσης τοποθετῶντάς τα σὲ ἕνα καλάθι. Κάθε πιστὸς ἔχει τὴν δυνατότητα νὰ πάρει ἕνα σακκουλάκι μὲ ἀντίδωρο στὸ τέλος τῆς Θείας Λειτουργίας.
5. Ἡ ἀποχώρηση τῶν πιστῶν
• Οἱ ὑπεύθυνοι φροντίζουν γιὰ τὴν καλὴ τάξη τῶν ἐξερχομένων ἀπὸ τὸν ναό, μὲ σεβασμὸ στὴν κοινωνικὴ ἀποστασιοποίηση.
• Μετὰ τὴν λατρευτικὴ τελετή, ὁ ναὸς ἀερίζεται ἐπαρκῶς.
• Δὲν θὰ ὑπάρχει συγκέντρωση τῶν πιστῶν (Agapes) μετὰ τὴν Θεία Λειτουργία στὴν ἐνοριακὴ αἴθουσα.
6. Ἄλλες Ἀκολουθίες καὶ Μυστήρια
• Οἱ βαπτίσεις καὶ οἱ γάμοι τελοῦνται σὲ περιορισμένο κύκλο, ὅπως ὁρίζεται ἀπὸ τὴν κυβέρνηση.
• Στὶς κηδεῖες μποροῦν νὰ συμμετέχουν μὲ ἀριθμὸ πιστῶν ὅπως κατὰ τὴν Θεία Λειτουργία, τηρῶντας ὅλες τὶς προδιαγεγραμμένες ὁδηγίες.
Αὐτὰ τὰ μέτρα ἰσχύουν μέχρι νεωτέρας.