Ἀπόφασις τῆς 4ης Πανορθοδόξου Προσυνοδικῆς Συνδιασκέψεως
Τὸν Ἰούνιον τοῦ 2009 ἡ Δ´ Πανορθόδοξος Προσυνοδικὴ Συνδιάσκεψις συνελθοῦσα εἰς τὸ Ὀρθόδοξον Οἰκουμενικὸν Κέντρον ἐν Σαμπεζὺ Ἑλβετίας τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου, εἰς τὴν ὁποίαν ἐξεπροσωπήθησαν ἅπασαι αἱ Αὐτοκέφαλαι Ὀρθόδοξαι Ἐκκλησίαι, ἐξήτασε τὸ ζήτημα τῆς κανονικῆς ὀργανώσεως τῆς Ὀρθοδόξου Διασπορᾶς.
Διεπιστώθη ὁμοφώνως ὅτι ἅπασαι αἱ Ἅγιαι Ὀρθόδοξοι Ἐκκλησίαι συμφωνοῦν διὰ τὴν ἐπίλυσιν τὸ συντομώτερον δυνατὸν τοῦ προβλήματος τῆς Ὀρθοδόξου Διασπορᾶς συμφώνως πρὸς τὴν ὀρθόδοξον ἐκκλησιολογίαν καὶ τὴν παράδοσιν καὶ κανονικὴν πρᾶξιν τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας.
Διεπιστώθη ἀκόμη ὅτι, κατὰ τὴν παροῦσαν χρονικὴν στιγμήν, δὲν εἶναι δυνατόν, δι´ἱστορικοὺς καὶ ποιμαντικοὺς λόγους, νὰ ἐφαρμοσθῇ ἀμέσως εἰς τὴν αὐστηρὰν κανονικὴν τάξιν τῆς Ἐκκλησίας ἐπὶ τοῦ θέματος τούτου, δηλαδὴ εἰς τὴν ὕπαρξιν ἑνὸς μόνον Ἐπισκόπου εἰς ἕναν γεωγραφικὸν τόπον. Διὰ τοῦτο κατέληξε εἰς τὴν πρότασιν δημιουργίας μιᾶς μεταβατικῆς καταστάσεως, πρὸς προετοιμασίαν τοῦ ἐδάφους διὰ μίαν αὐτηρῶς κανονικὴν ἐπίλυσιν τοῦ θέματος, μὲ βάσιν τὰς ἀρχὰς καὶ τὰς κατευθυντηρίους διατάξεις αἱ ὁποῖαι ὁρίζονται κατωτέρω. Αὐτὴ ἡ προπαρασκευαστικὴ περίοδος δέον ὅπως μὴ ὑπερβῆ τὴν ἡμερομηνίαν τῆς συγκληθησομένης Ἁγίας καὶ Μεγάλης Πανορθοδόξου Συνόδου τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκλησίας, ὥστε νὰ δοθῇ ἐκεῖ ἡ κανονικὴ λύσις εἰς τὸ πρόβλημα τοῦτο. Σήμερον ὅμως ἡ περίοδος αὕτη ἔχει ἤδη ξεπερασθῇ.
Ἡ Δ´ Πανορθόδοξος Συνδιάσκεψις προέτεινε διὰ τὴν μεταβατικὴν περίοδον τῆς προετοιμασίας τῆς κανονικῆς λύσεως, τὴν δημιουργίαν εἰς 13 γεωγραφικὰς καθωρισμένας περιοχὰς «Ἐπισκοπικῶν Συνελεύσεων», αἱ ὁποῖαι θὰ συγκεντρώνουν τοὺς Ἐπισκόπους τῶν κανονικῶν αὐτῶν περιοχῶν, καὶ αἱ ὁποῖοι θὰ συνεχίσουν νὰ ὑπάγονται κανονικῶς, ὅπως ἀκριβῶς γίνεται μέχρι σήμερον. Αἱ Ἐπισκοπικαὶ αὐταὶ Συνελεύσεις προεδρεύονται ὑπὸ τοῦ πρώτου μεταξὺ τῶν Ἱεραρχῶν τῆς Ἐκκλησίας τῆς Κωνσταντινουπόλεως, καὶ τῇ ἀπουσίᾳ του, συμφώνως μὲ τὴν σειρὰν τῶν Διπτύχων. Θὰ ὑπάρχῃ μία Ἐκτελεστικὴ Ἐπιτροπὴ ἀποτελουμένη ἀπὸ τοὺς πρώτους ἱεράρχας τῶν διαφόρων δικαιοδοσιῶν εἰς τὴν περιοχὴν ταύτην.
Αἱ Ἐπισκοπικαὶ Συνελεύσεις ἔχουν τὴν εὐθύνην νὰ ἐπαγρυπνοῦν διὰ τὴν παρουσίαν τῆς ἑνότητος τῆς Ὀρθοδοξίας καὶ νὰ ἀναπτύσσουν κοινὴν δρᾶσιν ὅλων τῶν Ὀρθοδόξων πρὸς ἀντιμετώπισιν τῶν ποιμαντικῶν ἀναγκῶν τῶν διαβιούντων ὀρθοδόξων εἰς τὴν περιοχήν των, νὰ ἐκπροσωποῦν ἀπὸ κοινοῦ ἅπαντας τοὺς ὀρθοδόξους ἔναντι τῶν ἄλλων ὁμολογιῶν καὶ τοῦ συνόλου τῆς κοινωνίας τῆς περιοχῆς των, νὰ καλλιεργοῦν τὰ θεολογικὰ γράμματα καὶ τὴν θρησκευτικὴν ἐκπαίδευσιν κλπ. Αἱ ἀποφάσεις διὰ τὰ θέματα αὐτὰ λαμβάνονται μὲ ὁμοφωνίαν τῶν Ἐκκλησιῶν, αἱ ὁποῖαι ἐκπροσωποῦνται εἰς ἑκάστην Ἐπισκοπικὴν Συνέλευσιν.
Ἡ πρώτη Ἐπισκοπικὴ Συνέλευσις τῶν ὀθροδόξων Ἐπισκόπων Μπενελούξ (Βελγίου, Ὁλλανδίας καὶ Λουξεμβούργου) συνεκλήθη τὴν 23ην Ἰουνίου 2010 εἰς Βρυξέλλας μετὰ ἀπὸ πρόσκλησιν καὶ ὑπὸ τὴν προεδρείαν τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Παντελεήμονος, ὡς Μητροπολίτου Βελγίου (Οἰκουμενικὸν Πατριαρχεῖον). Ἑπομένως ἡ 23η Ἰουνίου 2010 εἶναι ἡ ἡμέρα τῆς δημιουργίας τῆς Ὀρθοδόξου Ἐπισκοπικῆς Συνελεύσεως Μπενελούξ. Ἡ διαβούλευσις τῶν ὀρθοδόξων Ἐπισκόπων καθιστᾶ πλέον δυνατὴν καὶ σαφῆ τὴν παρουσίαν τῆς Ἑνότητος τῆς Ὀρθοδοξίας ἐν Μπενελούξ.
Εἰς τὴν ἐναρκτήριον ὁμιλίαν του ὁ Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης πρώην Βελγίου κ. Παντελεήμων (Οἰκουμενικὸν Πατριαρχεῖον) εἶπε: «Εἰς τὴν πραγματικότητα θεολογικῶς καὶ μυστηριακῶς ὑπάρχει μόνον μία Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία καὶ ὡς ἐκ τούτου δέον ὅπως συνεργαζόμεθα καὶ συντονιζόμεθα, ὥστε νὰ δίδουμε μίαν κοινὴν ὀρθόδοξον μαρτυρίαν ὡς ἀπάντησιν εἰς τὰ ποιμαντικὰ προβλήματα τῆς κοινωνίας, ἐπιδεικνύοντες τὸν πλοῦτον τῆς Ὀρθοδοξίας μας».