Patriarchale Boodschap voor het Heilige Pascha (2023)

Patriarchale Boodschap
voor het Heilige Pascha 2023

Protocol Nr. 221

† BARTHOLOMEOS
DOOR DE GENADE GODS AARTSBISSCHOP
VAN CONSTANTINOPEL, HET NIEUWE ROME,
EN OECUMENISCH PATRIARCH
GENADE, VREDE EN ONTFERMING ZIJ U VAN CHRISTUS DE HEILAND, DIE IN HEERLIJKHEID IS OPGESTAAN

* * *

Geliefde broeders en kinderen in de Heer,

Nu wij met Gods genade zijn aangekomen bij de alles reddende Verrijzenis van de Heer, die het rijk van de dood verbrijzelde en de poorten van het hemelrijk wijd opende voor het menselijke ras, richten wij tot u allen onze hartelijke wensen, en zingen wij de vreugdevolle paasgroet “Christus is verrezen!”

In al haar aspecten wordt het leven van de Kerk verkwikt door de onbeschrijfelijke vreugde van de Verrijzenis. De “ervaring van de Opstanding” blijkt uit de handel en wandel van de heiligen en de martelaren van ons geloof, maar ook uit het liturgische en sacramentele leven, de verkondiging van het Evangelie “tot aan de uiteinden van de aarde”, de devotie en spiritualiteit van de gelovigen, hun opofferende liefde en christelijke levenshouding, maar ook uit hun verwachting van een wereld waarin “de dood niet meer zal zijn; geen rouw, geen weeklacht, geen pijn” (Openb. 21,4).

In en door de Opstanding, bevindt alles zich in beweging, in de richting van de volmaaktheid van het Koninkrijk van God. Deze eschatologische impuls gaf de wereldlijke Orthodoxe getuigenis altijd dynamiek en vooruitzicht. Ondanks het tegengestelde werd beweerd, omwille van deze eschatologische oriëntatie, heeft de Kerk zich nooit overgegeven aan de aanwezigheid van het kwade in de wereld, in al zijn vormen. Noch heeft ze het bestaan van pijn en dood ontkend. Noch negeerde ze de ambiguïteit van de menselijke zaken. Noch heeft de Kerk ooit de strijd voor een meer rechtvaardige wereld beschouwd als iets dat vreemd is aan haar zending.

Desondanks weet de Kerk dat de pijn en het kruis niet de ultieme realiteit zijn. De overtuiging dat we door het Kruis, door de “smalle poort”, worden geleid naar de Verrijzenis staat centraal in het christelijke leven. Dit komt tot uiting in de kern van het kerkelijke leven, in de Goddelijke Eucharistie, die essentieel gelinkt is aan de Verrijzenis van Christus. In de orthodoxe traditie, zoals wijlen Metropoliet Johannes van Pergamon benadrukt, is de Goddelijke Eucharistie “vol vreugde en licht” omdat ze “niet is gebaseerd op het Kruis zelf, noch op het idealiseren van het lijden, maar wel op de Opstanding die de passie aan het Kruis overstijgt” . De Heilige Eucharistie brengt ons naar Golgotha, niet om er te blijven, maar opdat we door het Kruis geleid worden naar de eeuwige glorie van het Koninkrijk van God. Het orthodoxe geloof overtreft de utopische redding “zonder Kruis” en de existentiële schipbreuk van een kruis “zonder Opstanding”.

Met onze deelname aan de Verrijzenis van Christus door middel van het sacrament van de Kerk, gaan we enerzijds concreet alle utopieën en valse paradijzen die onbeperkt genot beloven afschaffen, anderzijds gaan we definitief wanhoop en gevangenschap in een vermeende onovertreffelijke negativiteit overwinnen, aangezien het Kruis van Christus gepaard gaat met de Verrijzenis, de “eindeloze vreugde” en “het genieten van eeuwige roem”. De vernietiging van de dood door het Kruis en de Verrijzenis van onze Verlosser gaat ons leven verwijzen naar haar god-menselijke essentie en haar hemelse bestemming.

In Christus weten we en beseffen we dat het huidige leven niet het ultieme leven is; dat onze biologische dood niet het einde of de ondergang is van ons bestaan. De waarheid van ons leven wordt niet gedefinieerd door haar biologische grenzen. Want immers, het idee van een leven dat een onomkeerbare “reis richting de dood” is, leidt existentieel tot een impasse, tot depressie en nihilisme, tot onverschilligheid tegenover wat essentieel is in het leven. Wetenschap, financieel succes en sociale vooruitgang zijn niet in staat een essentiële oplossing of uitweg te bieden. De christenen zijn degenen “die hoop hebben” (1 Thess. 4,13), degenen die verwachten dat het Rijkdom van de Vader en de Zoon en de Heilige Geest de ultieme werkelijkheid wordt, de volheid van leven en kennis, de vervulling van vreugde, niet alleen voor de komende generaties, maar voor het hele menselijke ras van in het begin tot het einde der tijden.

Wij zijn geroepen vandaag te getuigen in een samenleving die niet open staat voor het transcendente en de spirituele identiteit van het menselijk bestaan. We zijn geroepen te getuigen van een kijk op de geschiedenis en de eeuwigheid gebaseerd op het karakter van de verrijzenis, dat ons geloof, de ethos en de cultuur van de Orthodoxie bepaalt, namelijk het onbetwistbare feit dat het grote wonder van de Waarheid zich alleen onthult aan “diegenen die het mysterie met devotie vereren”.

Met psalmen, hymnen en spirituele gezangen verheerlijken wij de Heer die opgestaan is uit de doden en die aan allen het eeuwige leven schonk. Vreugdevol gaan wij allen samen het Feest der feesten vieren, de Plechtigheid der plechtigheden. We smeken de almachtige, meest wijze en meest barmhartige Schepper en Verlosser van het heelal om vrede in de wereld en om Zijn heilzame gaven te schenken aan het menselijk ras, opdat Zijn alroemrijke en hooggeprezen naam moge worden verheerlijkt en geprezen, nu, en altijd, en in de eeuwen der eeuwen. Amen.

Fanar, Heilig Pasen 2023

† Bartholomeos van Constantinopel,
vurig voorbidder van u allen in de Verrezen Christus