Achtste Driedaagse Synaxis van de Clerus van het Aartsbisdom van België en Exarchaat van Nederland en Luxemburg

Het Aartsbisdom van België en Exarchaat van Nederland en Luxemburg hield van 30 oktober tot 1 november 2024 in de Belgische Ardennen voor de achtste maal zijn driedaagse synaxis van de clerus. Het algemene thema van de bijeenkomt luidde dit jaar: “Het christelijke gezin. Liturgisch leven en catechese”.

De officiële gastsprekers waren Zijne Eminentie Metropoliet Gregorios van Peristeri, de Zeer Eerwaarde zuster Magdalena van het Heilige Patriarchale en Stavropedische klooster van de Heilige Johannes de Doper in Essex, Engeland en Dr. Georgios Filias, Professor Emeritus van de Faculteit Theologie van de Nationale en Kapodistriaanse Universiteit van Athene.

Op woensdagmiddag 30 oktober verzamelden de geestelijken van het aartsbisdom, uit de drie landen van de Benelux, zich onder hun voorganger, Zijne Eminentie Metropoliet Athenagoras, Metropoliet van België en Aartsbisschop van Nederland en Luxemburg, in het pittoreske stadje La Roche-en-Ardenne, België, om hen te onderrichten en van gedachten te wisselen over  diverse belangrijke onderwerpen in verband met hun ambt.

Tijdens de eerste sessie werd een kleine waterwijding gevierd, gevolgd door het voorlezen van de boodschap van de Oecumenische Patriarch, Zijne Alheiligheid Oecumenisch Patriarch Bartholomeos, die Zijne Eminentie de Metropoliet van België van harte feliciteerde met het organiseren van de bijeenkomst over zo’n belangrijk onderwerp. Hij wees op de crisis die het instituut van het gezin en het huwelijk tegenwoordig doormaakt en riep de priesters op om met hun leven en werk het goede getuigenis af te leggen voor het welzijn van de kudde en ter versterking het instituut van het gezin.

De boodschap van de patriarch werd gevolgd door de openingstoespraak van Zijne Eminentie Metropoliet Athenagoros van België, die, na het verwelkomen van de sprekers en de geestelijken, verschillende punten van het thema belichtte. “De christelijke familie is die warme plaats waar het zuurdesem van het geloof wordt bereid, de plaats waar men begint verheven te worden tot de volheid van het leven in Christus… We merken dat in de wereld waarin we leven, de familie een van de meest onbegrepen en verkeerd begrepen entiteiten is. De orthodoxie biedt een verfrissend maar authentiek evenwicht tussen de verschillende visies op het christelijk gezin, waarvan het leven en karakter in grote mate gevormd, gevoed en verrijkt worden door de Goddelijke Liturgie en de eredienst van de Kerk…” zei hij in zijn toespraak. 

Na de toespraak van Metropoliet Athenagoros en de introductie van de deelnemers volgde de eerste presentatie van Zijne Eminentie Metropolietan Gregorios van Peristeri, Professor in Canoniek Recht aan de Theologische School van de Universiteit van Athene. Hij weidde uit over het onderwerp: “Hedendaagse kwesties van het christelijke gezin”, door middel van een historische verwijzing naar het leven en de ontwikkeling van het christendom in de twee millennia na Christus en aan het begin van het derde. In de verschillende veranderingen die teweeg werden gebracht door de leerstellige kwesties die werden opgelost door de oecumenische concilies van het eerste millennium, de canoniek-ecclesiologische kwesties van het tweede en de sociale veranderingen die ontstonden aan het begin van het derde millennium, ondervindt het orthodoxe gezin gevolgen die in overeenstemming zijn met de omstandigheden, en dit ondanks het behoud van de waarden die voortkomen uit de heilige traditie van de Kerk en de deelname van de leden van een gezin aan het mystieke Lichaam van Christus. De presentatie werd gevolgd door een discussie.

De volgende dag, donderdag 31 oktober, begon de dag met het ochtendgebed in een speciaal daarvoor ingerichte ruimte van het conferentiecentrum. Daarna sprak Dr. Georgios Filias, Emeritus Professor liturgie van de Faculteit Theologie van de Universiteit van Athene, uitgebreid over de “Voorbereiding en deelname aan het liturgische leven als gezin”. De professor verwees naar de liturgische heropleving van het sacrament van het huwelijk, met betrekking tot de liturgische voorbereiding van de toekomstige echtgenoten en de regeling van bepaalde rituele kwesties rond het huwelijk.

De presentatie van de heer Filias werd gevolgd door drie werkgroepen, per taalgroep (Grieks, Frans en Engels). Deze werden gemodereerd door de drie hoofdsprekers. Problemen en vragen van de geestelijken over het centrale thema van de synaxis werden besproken.

De sessie op donderdagmiddag begon met korte bijdragen van vier priesters. Protopresbyter van de Oecumenische Troon Dominique Verbeke sprak over het godsdienstonderwijs. Hij is zelf gepensioneerd leraar en inspecteur godsdienstonderwijs met veel ervaring over dit onderwerp en legde een verband met de godsdienstige opvoeding van kinderen die begint in het gezin, verder gaat op school en eindigt in de Kerk. Aartspriester Panteleimon Noussis, een geestelijke van het aartsbisdom, had het over de vruchten van catechese, de basispijler van het liturgische leven van de Kerk, die wordt bezegeld door het opofferende voorbeeld van de “gekruisigde” herder. Protopresbyter Josef Moes getuigde van het parochieleven, gebaseerd op zijn ervaring in de parochie waarin hij dient, de Nederlandstalige parochie van de heilige Nektarios in Eindhoven, Nederland, waar gelovigen van verschillende nationaliteiten en achtergronden samen komen, een parochie die model staat voor parochies met ook autochtone orthodoxen. Als vierde en laatste verwees Aartspriester Athanasios Toparlakis naar het christelijke gezin als een kleine Kerk, waarbij hij, als gehuwd geestelijke en vader van twee kinderen, de belangrijke rol van eenheid en liefde van de beide benadrukte in de reis van het hele gezin naar God, die het tot Kerk maakt.

De presentaties van de geestelijken werden opnieuw gevolgd door discussies over de aangebrachte onderwerpen in de werkgroepen per taalgroep. Tot slot bracht elke werkgroep verslag uit over de eigen conclusies.

Op vrijdag 1 november, de laatste dag van de bijeenkomst gaf zuster Magdalena uit Essex na het ochtendgebed een uiteenzetting over “Kinderen in de parochie” en vertelde over haar ervaring als catecheet in haar klooster met de juiste en godsdienstige opvoeding van kinderen.

Er volgde een uitgebreide discussie met de drie hoofdsprekers, waarbij de priesters door vragen over de diverse onderwerpen tot belangrijke conclusies werden gebracht voor een beter en effectiever pastoraal antwoord op de hedendaagse problemen die de kudde treffen.

In de namiddag verwees de Aartsbisschop van België tijdens de laatste sessie, in een privé-ontmoeting met de priesters, naar enkele praktische punten betreffende het parochiebestuur en de pastorale zorg, en kondigde hij enkele toekomstige activiteiten van de Aartsbisdom aan.

De achtste driedaagse priesterbijeenkomst van het Aartsxbisdom van België werd afgesloten met een dankwoord aan de sprekers die de moeite hadden genomen om naar België te komen en hun ervaring aan de geestelijkheid te brengen, en aan de priesters voor hun respons en deelname aan dit gevestigde evenement van de lokale Kerk.