CROCEU neemt deel aan high-level dialoog over polarisatie van de samenleving, bij de Europese Commissie

Op maandag 17 november 2025 vond in Brussel de jaarlijkse high-level dialoog plaats tussen religieuze leiders en de Europese Commissie. Het event werd georganiseerd door Europees commissaris Magnus BRUNNER en bracht vertegenwoordigers van de Europese Kerken en van de Joodse, Iislamitische en Boeddhistische gemeenschappen op het continent bijeen. De orthodoxe kerk werd vertegenwoordigd door Zijne Eminentie Metropoliet ATHENAGORAS van België (Oecumenisch Patriarchaat van Constantinopel) en moderator van het Comité van vertegenwoordigers van de orthodoxe Kerken bij de Europese Unie (CROCEU).

De bijeenkomst van dit jaar was gericht op het groeiende fenomeen van polarisatie van de Europese samenleving en hoe dit het beste kan worden aangepakt, gezien de veelzijdige uitdagingen waarmee het continent momenteel wordt geconfronteerd.

In zijn openingswoord wees commissaris BRUNNER op migratie, de huidige geopolitieke ontwikkelingen, technologische innovatie en haatboodschappen als onderwerpen die hoog op de agenda van de EC staan en waarvoor het perspectief van religieuze gemeenschappen bijgevolg van bijzonder groot belang is, gezien de aanzienlijke invloed die religie op verschillende manieren heeft opde Europese samenlevingen.

Ook mevrouw Antonela SBERNA, vicevoorzitter van het Europees Parlement, sprak haar waardering uit voor de voortdurende betrokkenheid van religieuze leiders in heel Europa bij het aanpakken van verschijnselen als wantrouwen, desinformatie en sociale versnippering, die de banden tussen onze gemeenschappen aantasten. Het antwoord op polarisatie kan volgens haar niet worden beperkt tot een reeks politieke maatregelen, maar houdt ook in dat vertrouwen wordt opgebouwd en dat er ruimtes worden gecreëerd waar mensen elkaar op vreedzame wijze kunnen ontmoeten, en net bij dit soort inspanningen is de bijdrage van kerken en religieuze gemeenschappen van bijzonder belang.

Namens het Comité van Vertegenwoordigers van de Orthodoxe Kerken bij de Europese Unie (CROCEU) sprak Zijne Eminentie ATHENAGORAS over het complexe landschap van hedendaagse innovaties op het gebied van communicatie en technologie. Hij benadrukte dat deze ontwikkelingen, waaronder kunstmatige intelligentie, weliswaar aanzienlijke kansen bieden, maar ook voor grote uitdagingen zorgen.

Zijne Eminentie benadrukte het belang van het baseren van technologische ontwikkeling opethische principes en het hooghouden van respect voor de mens. Vanuit orthodox oogpunt, zo stelde hij, moet technologie een instrument zijn dat de mensheid dient, in plaats van een invloed die de menselijke waardigheid domineert of vermindert. Dit aspect onderstreept de cruciale noodzaak van voortdurende ethische reflectie, nu de samenleving zich door de snelle evolutie van moderne technologie beweegt.

Samen met andere aanwezige religieuze leiders wees metropoliet Athenagoras ook op eenbepaalde groeiende trend van haatboodschappen en zelfs geweld tegen christenen in sommige delen van Europa, waarbij hij elke vorm van haat krachtig veroordeelde, “niet alleen tegen christenen, maarook tegen Joden, Moslims en personen van elke achtergrond of geaardheid. Het beeld van God in ieder mens vereist dat wij de waardigheid van iedereen verdedigen”.

Als mogelijke oplossing voor de uitdaging van sociale polarisatie stelde Zijne Eminentie de mogelijkheid voor om een “alliantie van bewustzijn” op te richten, een partnerschap tussen alle mensen van goede wil, om onderwijs voor vrede, dialoog en kritisch denken te bevorderen, om interreligieuze en interculturele samenwerking te stimuleren, zowel op lokaal als op Europees niveau, om deontwikkeling te ondersteunen van ethische kaders voor technologie en AI die de menselijke waardigheid respecteren, en niet in de laatste plaats om de spirituele dimensie van de Europese eenheid te bevestigen, gegrondvest op liefde, mededogen en hoop.