De Oecumenische Patriarch zal de Goddelijke Liturgie vieren in de Kathedraal van Brussel

De Oecumenische Patriarch komt naar het Aartsbisdom van België en viert de Goddelijke Liturgie in de Kathedraal van Brussel, ter gelegenheid van de Gouden Jubileumvieringen van de Aartsbisdom. Nu zijn komst heel nabij is, publiceren we het zesde deel van de serie ‘inleidend document’ over de geschiedenis van de Kathedraal van Brussel.

Kathedrale Kerk van de Heilige Aartsengelen Michael en Gabriël

De kerk van Heilige Aartsengelen in Brussel (Stalingradlaan 34, 1000 Brussel) is het gebedscentrum van alle orthodoxen van België, aangezien de grote momenten van de Orthodoxie gezamenlijk worden gevierd door alle orthodoxen van België, zoals bijvoorbeeld de Zondag van de Orthodoxie.
De eerste orthodoxe aanwezigheid in de Benelux dateert uit de Byzantijnse jaren. In de hedendaagse geschiedenis werd in 1900 de eerste orthodoxe parochie van Antwerpen gesticht voor Griekse handelaren. Later, in 1926, werd een huis aangekocht in Stassartstraat 92 in Elsene. De gelijkvloerse verdieping ervan werd ingericht om te voldoen aan de religieuze behoeften van de gelovigen in Brussel. Het gebouw werd getransformeerd in een kerk en toegewijd aan Aartsengelen Michael en Gabriël.
Tegen de jaren 1960 voldeed deze kleine kerk niet langer voor de grote gemeenschap vanwege de constante instroom en vestiging van vele Grieken in Brussel. In 1965 wendde archimandriet Panteleimon Kontogiannis, toenmalig bisschoppelijk vicaris Epitrope in België, zich, met de hulp van Aartsbisschop Stephanos Charalambidou, nu Metropoliet van Tallinn en heel Estland, en het broederschap van de Griekse Dames van Brussel, tot de jezuïeten voor de aankoop van de kerk in Stalingradlaan 34, de huidige Kathedraal toegewijd aan de h. Aartsengelen.
De eerste Metropoliet van België, gekozen door de Heilige Synode van het Oecumenisch Patriarchaat, was Metropoliet van Selevcia, Emilianos Zacharopoulos. Zijn intronisatie vond plaats in deze aartsbisschoppelijke kerk op 11 november 1969, evenals die van de tweede Metropoliet van België, Panteleimon Kontogiannis, in januari 1983.Onmiddellijk na zijn intronisatie stelde Metropoliet Panteleimon de viering van de Zondag van de Orthodoxie in de Kathedraal van Brussel in met een interorthodoxe concelebratie, met andere woorden met de deelname van orthodoxe bisschoppen, priesters, diakens, parochiekoren uit heel België en alle orthodoxe gelovigen. Deze viering, als uitdrukking van eenheid, wordt nog steeds verder gezet.
In 1985 erkende de Belgische Staat de Orthodoxe Kerk officieel door een wet die in 1988 van kracht werd. Volgens deze wet vertegenwoordigt elke Metropoliet van het Oecumenisch Patriarchaat alle Orthodoxe van België, wat betekent dat de Kathedraal van de Heilige Aartsengelen in Brussel het spirituele centrum wordt van alle orthodoxen van België.
De kerk werd gekocht op 28 oktober 1987, evenals het complex eromheen, met appartementen als priesterwoningen, kantoren, parochiecentrum, enz. De nodige gelden voor deze aankoop werd verworven via fondsenwerving en aanzienlijke financiële steun van de Rooms-Katholieke kerk. De kerk ligt op achthonderd meter van de Grote Markt van Brussel.
Na het verwerven ervan lag de nadruk op het ontwerp en de implementatie van onderhouds- en decoratieprojecten voor de kerk. Sinds 1 juni 1999 zijn er belangrijke renovatiewerkzaamheden uitgevoerd die de Griekse tradities in elk opzicht waardig hebben gemaakt. Dit werk werd uitgevoerd dankzij de fondsen die werden verzameld door de Grieken van Brussel en België in het algemeen.
In november 1994 vierde het Aartsbisdom van België de zijn vijfentwintigjarig bestaan met het officiële bezoek van onze Oecumenische Patriarch Bartholomeos aan België, en met de viering van de Patriarchale en Pontificale Concelebratie in deze Kathedraal.
Talloze belangrijke persoonlijkheden van de Orthodoxie, zoals de Oecumenische patriarch Bartholomeos, aartsbisschop Christodoulos van Athene, evenals vele andere hiërarchen op (door)reis in Brussel, bezochten deze kathedraal. Ook politieke en diplomatieke persoonlijkheden, voornamelijk ambtenaren van de Europese Unie, in Brussel voor belangrijke evenementen, bezochten de Kathedraal. De opmerkelijkste bezoeken waren die van Zijne Majesteit Koning Filip van België, op de Zondag van de Orthodoxe in 2019, en de president van de Republiek Griekenland, Konstantinos Stefanopoulos, op 2 februari 2005.

* * *
Dit jaar, 2019, vieren we het vijftigjarige bestaan sinds de oprichting van Aartsbisdom van België en het Exarchaat van Nederland en Luxemburg door ons Oecumenisch Patriarchaat. De vieringen van dit jubileum bereiken in november hun hoogtepunt met de komst van de Oecumenische Patriarch Mgr. Bartholomeos. Het programma begint op 5 november met een ecologisch symposium en bezoeken aan kerken in Holland. In België volgen de feestelijke Vespers op 9 november, de Patriarchale Goddelijke Liturgie in de Aartsbisschoppelijke Kerk van Brussel, de receptie en het officiële diner op 10 november, om te eindigen in het Groothertogdom Luxemburg op 14 november.