Patriarchale Boodschap voor het Heilige Pascha

Protocol nr. 169

 

 

† Bartholomeos

bij de gratie Gods

Aartsbisschop van Constantinopel, Nieuw Rome,

en Oecumenisch Patriarch

Moge de genade, vrede en barmhartigheid van de glorieus verrezen

Christus

met het hele pleroma van de Kerk zijn

* * *

Met de ascetische strijd van de heilige en Grote Vasten achter ons, na het heilig lijden van de Heer levendig hebben herdacht, zijn wij vervuld van het onvergankelijke licht van Zijn glorierijke Verrijzenis, en zingen en verheerlijken wij Zijn naam, terwijl wij de verlossende verkondiging uitroepen: “Christus is verrezen!”

De verrijzenis is de kern van het orthodoxe geloof, vroomheid, cultuur en hoop. In haar godmenselijke sacramentele en cultuele, geestelijke, morele en pastorale uiting, alsmede in het goede getuigenis van de in Christus gekomen genade en van de verwachte “gemeenschappelijke verrijzenis”, belichaamt en weerspiegelt het leven van de Kerk de vernietiging van het rijk van de dood door het Kruis en de Verrijzenis van onze Heer, alsmede de bevrijding van de mens “van het juk van de vijand”. Het gaat om de Verrijzenis waarvan de heiligen en martelaren van het geloof getuigen, de Verrijzenis waarvan het dogma, het ethos, de canonieke structuur en de liturgie van de Kerk getuigen, evenals de kerken, kloosters en onze bedevaartsoorden, de goddelijk geïnspireerde ijver van de geestelijkheid, de onvoorwaardelijke toewijding van het hebben en het zijn van de monniken in Christus, de orthodoxe mentaliteit van de gelovigen, en het eschatologische elan van de gehele manier van kerkelijk leven.

Voor de orthodoxen is het vieren van Pasen geen tijdelijke vlucht uit de werkelijkheid van deze wereld en haar tegenstellingen, maar een duidelijke verklaring van het onwankelbare geloof dat de Bevrijder van het menselijk geslacht, die door zijn dood de dood heeft gebroken, de Heer van de geschiedenis is, de God van liefde die altijd “met ons” en “voor ons” is. Pasen is de empirische zekerheid dat Christus de bevrijdende Waarheid is, het fundament, de spil en de horizon van ons leven. “Buiten Mij om kunnen jullie niets doen” (Joh 15: 5). Geen enkele omstandigheid, “tegenspoed, ellende of vervolging, honger of armoede, gevaar of het zwaard” (Rom. 8: 35) kan de gelovigen scheiden van de liefde van Christus. Deze onwankelbare zekerheid inspireert en versterkt onze creativiteit, onze bereidheid om “samen te werken aan Gods bouwwerk” (I Kor 3: 9). Zij zorgt ervoor dat er tegenover onoverkomelijke hindernissen, tegenover impasses, waar geen menselijke oplossing mogelijk lijkt, hoop en perspectief is. “Ik ben tegen alles bestand door Hem die mij kracht geeft” (Fil 4: 13). In de verrezen Christus weten wij dat het kwaad, in al zijn vormen, niet het laatste woord heeft doorheen de geschiedenis van de mensheid.

Vervuld van dankbaarheid en vreugde voor de eer en de waardigheid die de Heer der heerlijkheid de mensheid heeft gebracht, worden wij vandaag bedroefd door het veelkoppige monster van geweld, door sociale onrechtvaardigheid en door de schending van de mensenrechten. De “blijde verkondiging van de opstanding” en het “Christus is Verrezen” weerklinken samen met wapengeluid, met de angstkreet van slachtoffers van oorlogsgeweld en vluchtelingen, onder wie veel onschuldige kinderen. Wij hebben de problemen met eigen ogen gezien tijdens ons recente bezoek aan Polen, waar de meeste vluchtelingen uit Oekraïne asiel hebben aangevraagd. Wij delen in het lijden van het vrome en moedige volk van Oekraïne, dat een zwaar kruis draagt; wij bidden en strijden voor vrede en gerechtigheid, en voor hen die daarvan verstoken zijn. Voor ons christenen is het ondenkbaar te zwijgen over de ineenstorting van de menselijke waardigheid. Naast de slachtoffers van gewapende conflicten is de mensheid de “grote verliezer” van oorlogen, want ze is er in haar lange geschiedenis niet in geslaagd oorlog af te schaffen. In plaats van problemen op te lossen, veroorzaakt oorlog nieuwe en complexere problemen. Hij zaait tweedracht en haat; hij vergroot de kloof tussen de volkeren. Wij zijn er vast van overtuigd dat de mensheid kan leven zonder oorlog en zonder geweld.

Van nature uit functioneert de Kerk van Christus als vredestichter. Niet alleen bidt zij “om de hemelse vrede” en “om de vrede van de hele wereld”, maar zij benadrukt ook het belang van de menselijke inspanning om vrede tot stand te brengen. De taak van de christen is in de eerste plaats “vrede sluiten”. Christus zegt “zalig zijn zij die werken voor de vrede”, zij van wie de strijd de tastbare aanwezigheid van God in de wereld is en die de vrede “die alle verstand te boven gaat” (Fil 4,7) vertegenwoordigen, in de “nieuwe schepping”, in het gezegende Koninkrijk van de Vader en de Zoon en de Heilige Geest. In het document van het Oecumenisch Patriarchaat “Voor het Leven van de Wereld. Het Sociale Ethos van de Orthodox Kerk“, wordt er terecht op gewezen dat onze Kerk “alle martelaren voor de vrede eert als getuigen van de kracht van de liefde en de goedheid van de schepping in haar oorspronkelijke en uiteindelijke vormen, en van het ideaal van het menselijk gedrag dat Christus tijdens zijn aardse ambt heeft gevestigd” (§ 44).

Pasen is een plechtigheid van vrijheid, vreugde en vrede. De Verrijzenis van Christus bezingend in waar geloof en daarin onze eigen verrijzenis belevend; het grote mysterie van de goddelijke Economie eerbiedigend en deelnemend “aan de gemeenschappelijke plechtigheid van allen”, vanuit de Alheilige zetel van de Kerk van Constantinopel, gemaakt van het kruis en de verrijzenis, richten wij tot u allen, eerbiedwaardige broeders en geliefde kinderen, een hartelijke Paasgroet, en roepen over u de genade en de oneindige barmhartigheid af van Christus, God van allen, die de hel heeft overwonnen en ons het eeuwige leven heeft geschonken.

 

Fanar, Pasen 2022

 

† Bartholomeos van Constantinopel

vurig voorbidder van u allen in de Verrezen Christus