De negende synax van de clerus van het Aartsbisdom België en Exarchaat van Nederland en Luxemburg

Het Aartsbisdom van België en Exarchaat van Nederland en Luxemburg organiseerden van 29 tot 31 oktober 2025 in de Ardennen (België) hun negende driedaagse Synax van de geestelijkheid. Dit jaar was het algemene thema van de Synax: “De opvang en initiatie van jongeren in de orthodoxe Kerk in onze landen”.

De officiële gastsprekers waren Zijne Excellentie Bisschop Raphaël van Ilion, Eerwaarde priestermonnik Iakovos van Simonos Petra en Gerontissa Emiliani, Higoumena van het klooster van de Heilige Bescherming in Boussy (Frankrijk).

Op 29 oktober na de middag kwamen de geestelijken van het aartsbisdom uit de drie Benelux-landen bijeen met hun aartsbisschop, Zijne Eminentie Metropoliet Athenagoras van België, in het pittoreske stadje La Roche-en-Ardenne in België. Deze bijeenkomst heeft de vorming van de clerus  en de uitwisseling van meningen en zorgen over diverse belangrijke kwesties in verband met hun ambt tot doel.

Tijdens de eerste sessie werd een waterwijding gecelebreerd, waarna de boodschap van Zijne Alheiligheid Oecumenisch Patriarch Bartholomeos voorgelezen werd. Zijne Alheiligheid feliciteerde daarin de Metropoliet van België en de geestelijken van de Benelux hartelijk met de organisatie van deze bijeenkomst over een zo belangrijk onderwerp. Hij benadrukte de verantwoordelijkheid van de bediening ten aanzien van jonge gelovigen, die de waarheid ontdekken en met liefde benaderd moeten worden. “Wij belijden dat wanneer wij jongeren met liefde benaderen, zij ons verrassen met hun gevoeligheid en hun inzichten… Nieuwgedoopten worden niet geraakt door een onpersoonlijke en abstracte benadering, maar door een pastorale zorg die gericht is op de persoon en de dialoog”, verklaarde Zijne Alheiligheid.

Na de patriarchale boodschap volgde de toespraak van Zijne Eminentie Metropoliet Athenagoras van België: hij verwelkomde de sprekers en de geestelijken en benadrukte  verschillende aspecten van het thema. “Het gaat om een onderwerp dat de kern van onze priesterlijke missie raakt: hoe kunnen we jongeren – en meer in het algemeen iedereen die voor het eerst naar onze parochies komt – verwelkomen en hoe kunnen we hen begeleiden bij hun ontdekking van het orthodoxe geloof? Het is een tijdperk van verantwoordelijkheid, trouw en getuigenis; niet om ons in onszelf terug te trekken, maar om opnieuw de schoonheid van Christus te tonen door ons leven, onze parochies, de vreugde die voortkomt uit de eucharistie… De Kerk van Christus is geen menselijke instelling of cultureel erfgoed, maar het Lichaam van Christus en de Tempel van de Heilige Geest. Waar Christus is, daar is de Kerk; en waar de Kerk is, daar is Christus. Zo wordt zelfs de kleinste parochie een plaats van Gods aanwezigheid in de wereld… Het geloof kan niet van buitenaf worden begrepen; het wordt van binnenuit gekend, in het leven van de Kerk, waar de mens de genade ervaart. Jongeren zijn niet op zoek naar intellectuele constructies, maar naar een getuigenis van leven. Ze zijn niet op zoek naar hervormers, maar naar heiligen; naar mensen in wie Christus zichtbaar wordt. Zoals patriarch Athenagoras zei: “De wereld heeft geen hervormers nodig, maar heiligen…”. De priester van onze tijd is geroepen om een herder te zijn, een man van luisteren, hoop en liefde. De vernieuwing van het pastorale leven begint met onze eigen inkeer, met ons gebed, met onze eucharistische identiteit…”, concludeerde hij.

Na de toespraak van de metropoliet en de voorstelling van de deelnemers was de eerste spreker aan de beurt, Gerontissa Emiliani, die het algemene thema introduceerde aan de hand van het bijbelcitaat: “Gaat heen, maakt alle volken tot mijn leerlingen en doopt hen in de naam van de Vader, de Zoon en de Heilige Geest”. Aan de hand van verwijzingen naar de geschiedenis van de Kerk en de hedendaagse realiteit in het Westen, alsook naar de orthodoxie in onze landen, ging zij dieper in op de praktijken en houdingen die moeten worden aangenomen ten opzichte van mensen van goede wil die zich tot de Kerk wenden, hetzij via parochies, hetzij via kloosters. Na haar toespraak volgde een discussie.

De volgende dag, donderdag 30 oktober, begon met de metten in een speciaal daarvoor ingerichte ruimte van het conferentiecentrum. Daarna volgde de toespraak van Zijne Excellentie bisschop Raphaël van Ilion, getiteld: “De Kerk als gemeenschap die alle mensen omarmt”. De bisschop putte uit zijn persoonlijke ervaringen sinds zijn jeugd als student in Edinburgh en zijn band met de parochie van de heilige Andreas tot op de dag van vandaag, en presenteerde de ideale manier waarop de parochies van de Oecumenische Troon in West-Europa nieuwe orthodoxen kunnen verwelkomen en integreren in de supranationale liturgische gemeenschap van de Kerk. De rol van de priester, zo legde hij uit, moet evenwichtig zijn, in staat om zowel de orthodoxe gelovigen “van geboorte” als de nieuwe leden uit verschillende tradities te dienen, in een geest van openheid, met behoud van het authentieke kerkelijke leven.

Na de voordracht van de bisschop van Ilion werden de deelnemers verdeeld in drie taalgroepen (Grieks, Frans, Engels), elk gecoördineerd door een van de drie belangrijkste sprekers, om te spreken over het centrale thema van de bijeenkomst.

De middagsessie begon met een rondetafelgesprek waarin vier priesters van de Russische parochie van de heilige Nikolaas in Amsterdam – die drie jaar geleden aan de jurisdictie van het Oecumenisch Patriarchaat werd toegevoegd – hun werk om jongeren in de kerk te integreren kort voorstelden.

Deze presentaties werden opnieuw gevolgd door gesprekken in de taalgroepen en het voorstellen van de conclusies.

De laatste dag van de synax, vrijdag 31 oktober, gaf eerwaarde priesermonnik Iakovos van Simonos Petra na de metten een lezing met als titel: “De kerk als plaats van genezing. Het belang van geestelijke begeleiding en biecht voor nieuwgedoopten”. Hij sprak over de spirituele vooruitgang van nieuwkomers in het geloof, die elke priester met plichtsbesef, onderscheidingsvermogen, begrip en vooral liefde moet begeleiden.

Een diepgaande discussie met de belangrijkste sprekers volgde. Aan de hand van hun vragen konden de priesters belangrijke conclusies trekken voor een effectievere pastorale aanpak van de hedendaagse uitdagingen van de kudde.

Tijdens de slotzitting in de namiddag besprak de metropoliet van België tijdens een persoonlijke ontmoeting met de priesters verschillende praktische onderwerpen met betrekking tot het bestuur en de pastorale zorg van de parochies, en kondigde diverse toekomstige activiteiten van het aartsbisdom aan. 

De negende bijeenkomst van de geestelijken van het aartsbisdom België werd afgesloten met een woord van dank aan de sprekers voor hun komst en het delen van hun ervaringen met de geestelijken, en aan de priesters voor hun trouwe deelname aan dit inmiddels vaste evenement van de lokale Kerk.