Homilie Feest Kruisverering – Metropoliet Athenagoras van België (Video)

Homilie van Zijne Eminentie Metropoliet Athenagoras van België en Exarch van Nederland en Luxemburg bij de Zondag van de Kruisverering (2020)

Dierbare broeders en zuster in Christus,

We beleven uitzonderlijk moeilijke momenten voor de ganse mensheid. Ongezien voor ons allen. Een bizarre vastentijd ook!

Onze Oecumenische Patriarch Bartholomeos sprak ons moedige woorden toe, ook wanneer hij zei: “Ons geloof is stevig verankerd in de fundamenten van onze cultuur. Ons geloof is een levend geloof en geen enkele uitzonderlijke omstandigheid kan het beperken of doen verdwijnen. Wat in deze buitengewone omstandigheden moet worden beperkt en opgeschort, is de samenscholing van mensen. Laten we allen thuisblijven. Laten we voorzichtig zijn en de mensen om ons heen beschermen. Laten we daarom voortaan alleen thuis bidden, ieder van ons, voor het heil van de hele mensheid”.

We zullen evenwel deze periode doorkruisen als een pad door de woestijn om het Beloofde Land te bereiken, waar de wetenschap, door de genade Gods, dit virus onder de knie zal krijgen.

Op de derde zondag van de Heilige en Grote Vasten gedenkt onze Kerk het kostbaar en levenschenkend Kruis van onze Heer en Verlosser Jezus Christus. De liturgische dienst op deze dag omvat een speciale verering van het kruis, die de gelovigen voorbereidt op de nagedachtenis van Christus’ kruisiging tijdens de Heilige en Grote Week.
De gedachtenis en ceremonies van de derde vastenzondag lopen nauw parallel met de feesten van de Kruisverering (14 september) en de Kruisprocessie (1 augustus). De zondag van Kruisverering bereidt ons niet alleen voor op de herdenking van de kruisiging van Christus, maar herinnert ons er ook aan dat de hele vastentijd een periode is waarin we met Christus gekruisigd worden.

Aangezien we “het vlees hebben gekruisigd met zijn hartstochten en verlangens” (Galaten 5:24), en we onszelf zowaar hebben weggecijferd tijdens deze veertig dagen van het vasten, wordt het kostbare en levenschenkende kruis nu voor ons geplaatst om onze ziel te hernieuwen en ons moed in te spreken, nu we vervuld zijn van bitterheid, wrok en depressie. Het kruis herinnert ons aan het lijden van onze Heer, en door ons Zijn voorbeeld te geven, moedigt het ons aan om Hem te volgen in strijd en opoffering, verfrist, verzekerd en getroost. Met andere woorden, we moeten ervaren wat de Heer ervoer tijdens zijn lijden: vernederd worden op een schandelijke manier. Het kruis leert ons dat we door pijn en lijden de vervulling van onze hoop zullen zien: de hemelse erfenis en eeuwige heerlijkheid.

Zoals zij die een lange en harde weg lopen en zich door vermoeidheid neerbuigen, grote verlichting en versterking vinden onder de koele schaduw van een boom, vinden we ook troost, verfrissing en verjonging onder het Levenschenkend Kruis, dat onze Vaders “geplant” hebben op deze zondag. We zijn dus versterkt en in staat om onze vastenreis verder te zetten met een lichte stap, uitgerust en aangemoedigd.

Maar, zoals vóór de komst van de koning, komen zijn koninklijke maatstaven, trofeeën en emblemen van de overwinning in processie en dan verschijnt de koning zelf in een triomfantelijke parade, juichend en verheugend in zijn overwinning, zo ook gaat het feest van de Kruisverering vooraf aan de komst van onze Koning, onze Heer Jezus Christus. Het waarschuwt ons dat Hij op het punt staat zijn overwinning op de dood aan te kondigen en aan ons verschijnt in de heerlijkheid van zijn Opstanding. Zijn Levenschenkend Kruis is Zijn koninklijke scepter, en door het te vereren zijn we vervuld met vreugde, waardoor Hij glorie krijgt. Daarom worden we klaar om onze Koning te verwelkomen, die duidelijk over de machten van de duisternis zal zegevieren.

Het feest van de Kruisverering is om een andere reden in het midden van de Grote Vasten geplaatst. Het vasten kan worden vergeleken met de bron van Marah, wiens wateren de kinderen van Israël in de woestijn tegenkwamen. Dit water was vanwege zijn bitterheid ondrinkbaar, maar werd zoet toen de Heilige Profeet Mozes het hout in de diepte doopte. Evenzo verzacht het hout van het kruis de dagen van het vasten, die bitter en vaak zwaar zijn vanwege onze tranen. Toch troost Christus ons tijdens onze loop door de woestijn van het vasten, waarbij Hij ons Zijn hand reikt en leidt naar het spirituele Jeruzalem om deel te hebben aan de kracht van Zijn opstanding.

Bovendien, zoals het Heilige Kruis de Levensboom wordt genoemd, wordt het in het midden van de vastenperiode geplaatst, zoals de oude levensboom in het midden van de tuin van Eden werd geplaatst. Hierdoor wilden onze Heilige Vaders ons herinneren aan Adams gulzigheid en het feit dat door deze Boom de veroordeling is afgeschaft. Daarom, als we ons aan het Heilige Kruis binden, zullen we nooit de dood tegenkomen, maar het eeuwige leven beërven.

Ik weet hoe moeilijk het is heden te mogen leven zonder liturgische diensten en vooral zonder een sacramenteel leven. Voor ons, orthodoxe christenen, staat de Eucharistie centraal in ons geestelijk leven en dat we dit nu moeten ontberen is bijzonder zwaar. We zullen dit nu moeten doorstaan en er des te meer naar verlangen.

We bidden meer dan ooit om onze zorgverleners en zijn hen dankbaar voor de edele dienst die ze vol opoffering verlenen. Laten we aandachtig voor hen zijn, hen steunen en hen aanmoedigen in hun werk.

Ik wens u allen veel moed en sterkte toe in deze beproeving en vraag uw tijd ook te besteden aan een intensere christelijke beleving. Amen.