Parochie van de Heilige Maximos de Belijder, Gorinchem

PAROCHIE VAN DE HEILIGE MAXIMOS DE BELIJDER – GORINCHEM

De geschiedenis van de Orthodoxe Parochie in Gorinchem hangt nauw samen met die van de Grieken in de Bliekenstad. In de jaren zestig kwamen vele werkzoekende Grieken naar Gorinchem, waar bedrijven zaten te springen om personeel. Velen keerden na enkele jaren terug naar Griekenland, anderen bleven en bouwden een bestaan op in Nederland. Hun kinderen groeiden hier op.

Eind december 1962 kwamen de eerste drie Grieken naar Gorinchem, die voorheen in de Belgische mijnen hadden gewerkt. Ze vonden werk bij o.a. Staalfabriek De Vries Robbé die daarop ook rechtstreeks in Griekenland ging rekruteren. Binnen een half jaar groeide hun aantal tot achttien, die door de fabriek aanvankelijk werd gehuisvest in een plaatselijk hotel. Aangezien hun aantal bleef toenemen, werd in 1964/1965 op initiatief van de fabriek i.s.m. Gemeente Gorinchem aan de Westwagenstraat het eerste Griekse pension geopend, dat plaats bood aan zo’n honderdtien Grieken.

Eén van die Grieken was dhr. Mastichis. Hij had twee zonen. Zijn oudste woonde in Rotterdam in een soortgelijk pension, waar hij werkte. Ioannis Mastichis, zijn jongste zoon, die nabij Constantinopel theologie had gestudeerd, werd in 1958 tot diaken en priester was gewijd (onder de naam Maximos) en naar Nederland gezonden om er te dienen in de Heilige Nikolaaskerk (nu kathedraal) te Rotterdam. Zijn vader in Gorinchem vroeg zijn zoon om wekelijks ook naar Gorinchem te komen en er liturgische diensten te vieren, omwille van de vele Grieken die daar intussen woonden en vaak geen vervoer naar Rotterdam hadden.

Bij alle Gorcumse orthodoxen, jong en oud, bleef de band met Griekenland bestaan. Een Griek zonder zijn geloof, tradities en gewoontes voelt zich geen Griek in een vreemd land. Wie bleef, bleef verbonden met z’n moederland door dit in ere te houden en vierde van meet af aan de belangrijke feestdagen, zoals orthodox Pasen en Kerst en de Bevrijdingsdagen 25 maart 1821 en “Ochi-dag” 28 oktober 1940.

Naarmate er eind jaren 1960 nog meer Grieken in Gorinchem waren gekomen, heeft de gemeente nog een tweede pension voor de Grieken ter beschikking gesteld aan de Molenstraat. Dat was groter en had meer ruimtes, zodat de kerkdiensten rond 1967 hier naar toe verhuisden.

In het jaar 1970 werkten er al een paar honderd Grieken in Gorinchem die, door goed te sparen, de pensions konden verlaten om voor zichzelf huisvesting te vinden. Daardoor volgden de vrouwen stilaan hun mannen hierheen om er eveneens te werken. Weldra werden de eerste Griekse kinderen in Gorinchem geboren, waaronder ene Nikos Vertis.

De gemeenschap werd te groot om nog kerkdiensten in het pension te houden, zodat de in 1967 opgerichte Griekse vereneging ‘Archimedes’ op zoek ging naar een stuk grond (kavel) om een eigen orthodoxe kerk te bouwen. Helaas hebben de meeste stemmen toen gekozen om eerder een Griekse voetbalclub op te richten (de intussen ter ziele gegane club “Alexander de Grote”), dan een kerk te bouwen.

Gelukkig hadden de vaste kerkgangers in 1970 een huurovereenkomst afgesloten met de Rooms-Katholieke Parochie van de “Heilige Martelaren van Gorcum”, waar de diensten op elke eerste zaterdag van de maand werden voorgegaan door Vader Maximos. Inderdaad zaterdag, omdat Vader Maximos op zondag al de diensten in Rotterdam leidde en hij een druk programma had in andere beginnende parochies. Daarom moesten de doopdiensten van de jong geboren Griekse Gorkumse kinderen in de Heilige Nikolaas in Rotterdam gehouden worden en natuurlijk ook de huwelijken die volgden.

Ondanks dat Vader Maximos zijn eigen parochie in Rotterdam had, bleef hij zijn trouwe vrienden en gelovigen in Gorinchem jaar in jaar uit op de eerste zaterdag van de maand dienen. Zijn zangkoor kon hij niet uit Rotterdam meenemen. Vanaf 2013 nam hij regelmatig een psaltis uit België mee om de erediensten in Gorinchem te begeleiden.

Omdat de Parochie en Bisschop Maximos een halve eeuw lang een nauwe band hadden, heeft Metropoliet Athenagoras besloten ze toe te wijden tot de Heilige Maximos de Belijder.

Sinds 2015 verzorgt Vader Konstantinos Kenanidis de maandelijkse diensten voor de parochie in Gorinchem, bijgestaan door Diaken Barnabas Genbrugge en met als zanger Antonios Tarlizos (nu priester te Hasselt). Kort erna in 2016 werd een nieuw jong bestuur vrijwillig aangesteld en is de parochie officieel als stichting opgericht onder de naam: Orthodoxe Parochie H. Maximos de Belijder. In dezelfde periode moest noodgedwongen afscheid worden genomen van de Rooms-Katholieke kerk.

Door de inspanningen van het bestuur werd een nieuw huurovereenkomst afgesloten met de Ontmoetingskerk (Vrije Evangelische Gemeente) Stalkaarsen 19, waar nog steeds de erediensten gehouden worden, vaak op de eerste zaterdag van de maand, zoals ze ooit zijn begonnen.

BEDIENAARS VAN DE PAROCHIE
Bisschop Maximos (Mastichis) van Evmenía (1965 – 2015)
Diaken Barnabas Genbrugge (sinds 2015)
Aartspriester Dr. Konstantinos Kenanidis (sinds 2015)